برهمكنش منبع نيتروژن و تنش خشكي در مرحله گلدهي ذرت بر جذب و كارايي نيتروژن و فسفر

The Interaction of N Sources and Drought Stress at Flowering Stage of Maize on N and P Uptake and Efficiency

اثر نيتروژن از منبع آلي و شيميايي بر راندمان عناصر (نيتروژن و فسفر) در شرايط تنش آبي به‌ خوبي مشخص نشده است. بنابراين آزمايشي مزرعه‌اي با هدف تعيين اثر منابع مختلف نيتروژن و تنش خشكي بر كارايي نيتروژن و فسفر در ذرت به‌ صورت طرح كرت‌هاي خرد شده به اجرا درآمد. كرت‌هاي اصلي شامل تيمار آبياري در دو سطح (آبياري بدون تنش و قطع آب در مرحله گل‌دهي به مدت دو هفته) و كرت‌هاي فرعي شامل كودهاي نيتروژن‌دار (كود گاوي: 8/40 تن در هكتار، مرغي: 3/13 تن در هكتار، اوره: 435 كيلوگرم در هكتار، تلفيق كود گاوي با اوره: به ترتيب 4/20 تن در هكتار و 217 كيلوگرم در هكتار) و شاهد (عدم مصرف كود) بودند. نتايج نشان داد اثر تنش كم آبي و نوع كود بر جذب نيتروژن معني دار بود؛ اما جذب فسفر فقط تحت تاثير نوع كود قرار گرفت، بطوري كه بالاترين جذب نيتروژن و فسفر با بكارگيري كود مرغي بدست آمد. همچنين برهمكنش تنش كم آبي با نوع كود بر كارايي زراعي نيتروژن و فسفر و كارايي فيزيولوژيك نيتروژن معني دار بود (01/0 > P). اثر تنش كم آبي بر كارايي جذب نيتروژن و فسفر معني‌دار نبود، ولي نوع كود بر اين صفت اثر معني داري داشت. كارايي فيزيولوژيك فسفر در اثر تنش آبي به طور معني‌داري كاهش يافت. كارايي زراعي نيتروژن و فسفر و كارايي فيزيولوژيك نيتروژن با مصرف كود مرغي و گاوي و تحت شرايط تنش كم آبي به طور معني‌داري كمتر از آبياري بدون تنش بود. به طور كلي بالاترين كارايي زراعي و جذب نيتروژن و فسفر با بكارگيري كود مرغي در شرايط آبياري بدون تنش و يا تلفيق كود گاوي با اوره در شرايط تنش كم آبي بدست آمد.

The effects of organic and inorganic N sources on nutrient (N and P) efficiency under the water-stressed conditions have not yet been determined. Thus, a field study was conducted to determine the influence of N from different sources along with drought stress on nutrient efficiencies of maize. Main plots consisted of two irrigation treatments (i.e., optimum irrigation and cut-off irrigation at silking stage for two weeks), and subplots comprised N fertilizers (cattle manure: 40.8 Mg ha-1, poultry manure: 13.3 Mg ha-1, urea fertilizer: 435 kg ha-1, cattle manure + urea fertilizer: 20.4 Mg ha-1and 20.4 Mg ha-1, respectively) and control (without fertilizer). Results indicated that the imposition of water deficit and fertilizer type had a significant effect on N uptake while P uptake was significantly affected only by fertilizer type. The highest N and P uptake were obtained with poultry manure. Similarly, significant differences in N and P use efficiency and N physiological efficiency were observed between the water deficit and fertilizer type (P < 0.01). However, the effect of water deficit on N and P uptake efficiency was not statistically significant, althoughfertilizer type was remarkable. Nitrogen and P use efficiency and N physiological efficiency with poultry and cattle manures were significantly lower under water deficit than normal irrigation conditions. In conclusion, the highest N and P use and uptake efficiencies were obtained with poultry manure under normal irrigation conditions, but with cattle manure + urea fertilizer under water deficit conditions.