بررسي عوامل موثر بر ضريب مانينگ در رودخانه ها و ارايه ي رابطه اي جديد جهت تخمين آن (مطالعه ي موردي: رودخانه ي فريزي)

Investigation of Effective Parameters on Manning Coefficient in Rivers and Obtain the New Relation for Estimate it(Case Study: Ferizi River)

يكي از مهم ترين مباحث در مهندسي رودخانه، تخمين ضريب مقاومت جريان است. روش هاي مختلفي براي تخمين اين ضريب، ارايه شده است كه عمدتاً براي شرايط خاص هر رودخانه كاربرد دارند. در اين مطالعه مجموعه‌اي از اطلاعات هيدروليكي و هندسي رودخانه فريزي كه در محدوده مورد مطالعه، رودخانه داراي بستر شني مي‌باشد گردآوري شد. در اين مقطع، بايد جريان يكنواخت، آشفته، بطور هيدروليكي زبر، بدون موانع و گياهان و نيز بدون فرم هاي بستر باشد تا بتوان اثرات اين موارد را بر مقاومت جريان كم كرد و فرض كرد كه مقاومت جريان عمدتاً ناشي از اندازه ذرات بستر مي‌باشد. نتايج نشان داد، علاوه بر دانه بندي مصالح بستر، رفتار هيدروليكي جريان نيز در محاسبه ضريب زبري موثر است. به همين منظور با انجام آناليز ابعادي، مشخص شد، عدد فرود جريان مي تواند به عنوان پارامتر بيانگر اين رفتار در نظر گرفته شود، علاوه بر عدد فرود، شعاع هيدروليكي و قطر متوسط ذرات بستر نيز در تخمين ضريب زبري موثرند. بررسي بيشتر در اين مورد نشان داد، ضريب زبري جريان نسبت عكس با عدد فرود دارد. در نهايت رابطه اي ارايه شد كه قادر است با دقتي مناسب (993/0=R2) ضريب زبري را تخمين بزند.

In river engineering, determination of flow resistance is essential. Various empirical methods have been suggested for estimating bed roughness coefficient by researchers. However, these methods can only be applied to Special River. In this study, flow conditions and river geometry data were obtained from the Ferizi river. In this section flow must be uniform, turbulent, hydraulically roughness and without vegetations or obstacles and bed forms, until could ignore from effects of this cases and could assume that the flow resistance is only due size of particle sediment. The result showed in addition particle sediment the hydraulic behavior is effective on calculating for flow resistance coefficient. For this reason after the dimensional analysis the flow resistance coefficient (n) will be inversely proportional to the Froude number. Also the relation is obtained estimate the flow resistance coefficient (n) with more accuracy (R2=0.993).