بررسي توانايي جذب فسفر در گياهان دارويي كاكوتي، مريم‌گلي و بومادران در خاك حاوي فسفر كم

Study of Phosphorus Acquisition Ability in Medicinal Plants of Salvia virgata, Achillea millefolium and Ziziphora clinopodioides Lam in Low Phosphorus Soils

اكثر گياهان دارويي قادرند در خاكهايي با فسفر قابل استفاده كم، بخوبي رشد كنند. براي بررسي مكانيسم توانايي اين گياهان، يك آزمايش گلخانه‌اي با گياهان كاكوتي كوهي، بومادران و مريم گلي در خاكي با فسفر كم در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تيمار كم، متوسط و زياد فسفر (0، 15و 150 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) در دو برداشت و سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد هر سه گونه گياهي در انتهاي آزمايش (برداشت دوم) در تيمار كم فسفر داراي وزن خشك نسبي بالاي 80 درصد بودند كه حاكي از كارايي زياد گياهان در استفاده از فسفر بود. غلظت فسفر در گياهان در تيمار كم فسفر و در برداشت اول بين 23/0 تا 29/0 درصد بود كه تفاوت معني‌داري با تيمار زياد فسفر نداشت. همچنين محتواي كل 4 فسفر در گياهان تيمار كم فسفر نيز نسبتاً زياد بود. با توجه به غلظت و محتواي كل فسفر مي‌توان گفت اين گياهان داراي كارايي جذب فسفر زيادي در خاك بودند. اينفلاكس5 (جريان به داخل) فسفر در كاكوتي به طور معني‌داري بيشتر از دو گياه ديگر بود. بررسي نسبت ريشه به اندام‌هاي هوايي نشان داد كه در مريم گلي، زياد بودن كارايي جذب در شرايط كمبود فسفر خاك بيشتر در ارتباط با گسترش زيادتر ريشه بود در حاليكه در كاكوتي بيشتر مربوط به اينفلاكس زياد فسفر بود.

Most of medicinal plants are able to grow in low P supply as well. In order to study the ability of some medicinal plant species, a greenhouse experiment was conducted with Salvia virgata, Achillea millefolium and Ziziphora clinopodioides Lam in a low P soil. The experiment was undertaken with three levels of P (0, 15, 150 mg kg-1), two harvests and three replications as a randomized complete block design. In the second harvest and low P treatment, all species showed a high relative shoot dry matter (above 80%) which indicated a high P use efficiency of them. The range of shoot P concentration in low P treatment at the first harvest was between 0.23% and 0.29%. In this case, no significant difference was observed among different P treatments. In addition, the shoot P content of plants was almost high. As a result, all three plant species were P uptake efficient plants. The P influx in Ziziphora clinopodioides Lam was more than two other plant species. The results of the root- shoot ratio of plants at low P supplied was indicated that high P uptake efficiency of Salvia virgata was mostly due to its extensive root system, whilst, for Ziziphora clinopodioides Lam it was mostly due to its high P influx.