سقراط سوفسطايي

Socrates the Sophist

سقراط را امروز فيلسوفي مي شناسيم كه مخالف بنيادي جريان سوفسطايي گري نيمه ي دوّم قرن پنجم پيش از ميلاد و سرسلسله ي سنت فلسفي اي است كه افلاطون و ارسطو رواج داده اند و در سرتاسر تاريخ فلسفه با تغييرات و تعديل هايي به حيات خود ادامه داده است. امّا آتنيان معاصر سقراط او را به عنوان يكي از اعضاي حلقه هاي سوفسطايي و به جرم بدعت در الهيات و اغواي جوانان به اعدام محكوم كردند و با خوراندن سم شوكران به جهان ديگرش فرستادند. آيا چيزهايي در منش و روش و رفتار و گفتار سقراط نبود كه آتنيان را به سوي چنين كار سوق دهد؟ مقاله ي حاضر عهده دار پاسخ به اين سوال است. خلاصه ي پاسخ اين است كه سقراط از حيث موضوع مورد پژوهش، روش بحث، منش شخصي و محتواي آنچه تعليم مي داده شباهت هايي با سوفسطاييان داشته است و اين شباهت ها را در آثار افلاطون نيز مي توان ديد.

Socrates is nowadays well-known as a philosopher, opponent of the Sophists of second half of the fifth century B.C., and the forerunner of a philosophical tradition cultivated by Plato and Aristotle, endured along with the whole history of philosophy with some alterations and moderations. But his contemporary Athenians sentenced him to death as a sophist, a heretic and a seducer of the youth. Was there anything in his character, method, behavior and sayings which led the Athenians to such a sentence? The present article answers this question. The conclusion is that there are some similarities between Socrates and the Sophists in the subject matter of discussion, in method, in individual character and in the content of teaching; these similarities can be seen in Plato’s dialogues too.