ويژگي‌هاي آناتوميكي، مورفولوژيكي و تركيب‌هاي شيميايي ساقه گياه توتون (Nicotiana tabacum L.)

Anatomical, morphological and chemical properties of Tobacco stalk (Nicotiana tabacum L

گياه توتون (Nicotiana tabacum L.) ازجمله گياهان غيرچوبي است كه پس از مصرف برگ آن در صنايع دخانيات، پسماند ساقه آن را مي توان در صنايع توليد كاغذ و فرآورده هاي چند سازه ي چوبي مورد استفاده قرار داد. اما استفاده بهينه از اين ماده بيولوژيك غيرچوبي مستلزم شناخت ويژگي هاي آناتوميكي، مورفولوژيكي و تركيب‌هاي شيميايي آن است. از ساقه هاي گياه توتون واريته كوكر 347 (Nicotiana tabacum L. ʹCoker 347ʹ) كه به -طور نسبتاً وسيعي در مزارع استان گيلان كشت گرديد به طور تصادفي نمونه برداري و خواص آناتوميكي در سه مقطع مماسي، عرضي و شعاعي و همچنين ويژگي هاي مورفولوژيكي شامل طول و ضخامت فيبر و ضرايب بيومتري اشتقاق يافته از آن (شاخص درهم‌رفتگي، شاخص رونكل و ضريب انعطاف پذيري) در سه ارتفاع (5%، 50% و 75%) و همچنين تركيب‌هاي شيميايي آن از قبيل مقدار سلولز، ليگنين، خاكستر، آلفا سلولز و همي سلولز آن مطابق با استانداردهاي مربوطه با پوست و بدون پوست مورد بررسي و نتايج آن از طريق طرح آماري مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تركيب‌هاي شيميايي ساقه توتون در حد مطلوبي است. اما رابطه شاخص درهم‌رفتگي (نسبت طول به قطر الياف) در الياف ساقه گياه توتون از بسياري از الياف زراعي و پهن برگان كمتر بود، در نتيجه پيش بيني مي شود كه كاغذ توليدي آن از مقاومت به پارگي چندان مطلوبي برخوردار نباشد، ولي رابطه شاخص رونكل (نسبت دو برابر ضخامت ديواره به قطر الياف) آن نزديك به محدوده پهن برگان و بسياري از گياهان غيرچوبي بود، و در نتيجه انتظار مي رود كاغذ توليدي از مقاومت به كشش، تركيدگي و تا خوردگي قابل قبولي برخوردار باشد.

Tobacco (Nicotiana tabacum) is one of the non-wood species and its stalks are the main crop after harvesting which can be used in composite board and paper industry. For better use of this non-wood fibrous raw material, the evaluation of anatomical, morphological and chemical components are necessary. Tobacco stalks "Coker" cultivar 347 which is widely planted in Gilan province of Iran were randomly sampled. Anatomical properties (cross, tangential and radial sections) and morphological properties (fiber length, fiber diameter, and cell wall thickness) were measured and the indices and ratio of the fibers including: slenderness index, runkel index, flexibility ratio in three heights of stem (5%, 50% and 75%) were calculated. The Chemical components including: Cellulose, lignin, ash, alpha cellulose and hemicellulose of stem with bark and without bark were recorded according to related standards and the results were ststistically analyzed. Results showed that the chemical components of the tobacco stalk were desirable but the index of L/D of fibers were lower than many non-woods and hardwoods. Therefore, it is assumed that the paper produced from tobacco stalks do have suitable tear strength. The runkel index (2 cell wall thickness / fiber diameter) is close to hardwoods and many non-woods, Therefore, it is presumed that paper have appropriate tensile, burst and folding strength. It is predicted that tobacco stalks combined with softwoods with long fibers can produce good quality paper.