ضرورت شفافيت و اطلاع‌رساني مقررات و بخش‌نامه‌هاي گمركي

The Necessity of Transparency and Information of Customs Regulations and Circulars

با توجه به روابط موجود در تجارت جهاني و به‌خصوص سياست‌هاي سازمان جهاني گمرك، شفاف‌سازي و اطلاع‌رساني در مورد مقررات و بخش‌نامه‌هاي گمركي مي‌تواند نقش تعيين‌كننده‌اي براي جلب مشاركت بازرگانان داخلي و خارجي داشته باشد. بنابراين تشكيلات گمركي در هر كشور ازيك‌طرف در برابر ساده‌سازي و رفع مقررات و قوانين پيچيده و سنتي حاكم بر فرايند تجارت مسيول‌اند و ازطرف‌ديگر با جايگزيني سيستم‌هاي الكترونيك و كنار گذاشتن شيوه‌هاي سنتي و دستي، زمينه مناسبي براي اطلاع‌رساني و كاهش فساد و تنگناهاي اداري فراهم مي‌سازند. در اين مقاله با استفاده از روش پيمايشي و براساس شاخص‌هاي قابليت دسترسي به اطلاعات گمركي و نيز توانايي برقراري ارتباط اطلاعاتي، پرسش‌نامه‌اي طراحي و با پاسخ‌گويي تعدادي از بازرگاناني كه در طول برنامه چهارم به‌نحوي با گمرك سروكار داشته‌اند تكميل و ارزيابي شد. براساس يافته‌ها و نتايج، آنچه در اين فرايند مي‌تواند موثر باشد و به افزايش بهره‌وري گمرك كمك كند بيشتر بايد از دو جنبه مورد پيگيري قرار گيرد؛ يك جنبه مربوط به تحول دروني در تشكيلات گمرك است كه شامل بهبود كيفي نيروي انساني، تغيير فناوري اطلاعات (براي مثال نسبت عمليات الكترونيك به عمليات دستي)، ساده‌سازي رويه‌ها و تشريفات گمركي و كاهش فاصله مصوبات گمرك با دريافت و اجراي آن در مراكز گمركي، همچنين اصلاح قوانين و مقررات مي‌باشد. جنبه ديگر كه با عنوان تحول بيروني از آن ياد مي‌كنيم ضرورت برون‌سپاري بسياري از عملياتي است كه با مشاركت بخش خصوصي مي‌تواند سرعت و كيفيت اطلاع‌رساني و شفاف‌سازي مقررات و بخش‌نامه‌ها را ارتقا بخشد.

Given the relations between World Trade Organization and World Customs Organization (WCO), transparency and information on customs regulations and circulars can play a decisive role to attract domestic and foreign businessmen. Therefore, customs organizations are charged with the simplification and elimination of the complex and traditional rules and regulations governing business process as well as with the replacement of electronic systems and the abandonment of traditional and manual methods, they prepare a good way for information and the reduction of corruption and bureaucratic bottlenecks. In this paper, a questionnaire is designed by using survey research method and based on "accessibility to customs information" and also "ability to communicate information" indicators and completed and evaluated by answering a number of businessmen who have so dealt with customs in the fourth development plan Act. According to the study, what can be effective in this process and help to increase customs productivity should be followed more by two aspects: one aspect is internal developments of customs organizations that includes qualitative improvement of human resources, information technology changes (for example, the ratio of electronic to manual operations), the simplification of customs procedures and formalities, and reducing the time between customs legislation, receiving and its enforcement in customs centers, and the amendment of rules and regulations too. Another aspect that we call external developments is outsourcing many operations that the speed and quality of information and transparency of regulations and circulars can be improved by the private sector participation.