بررسي و تطبيق آراي صدوق، مفيد و مجلسي در مسيله «سهوالنبي»

A Comparative Study of Saduq, Mufid and Majlisi’s Opinions on the Issue of ʹʹdistraction of the prophetʹʹ

مسيله «سهوالنبي» به خاطر ارتباط تنگاتنگي كه با مسيله عصمت در كلام اسلامي دارد، از اهميت بسزايي برخوردار است؛ به اين معنا كه با توجه به ارتباط مستقيم اين موضوع، با گستره و محدوده عصمت اهل‌بيت(ع)، باورداشتن يا نداشتن آن، در معرفت پيامبر و امام و شناخت جايگاه ايشان تاثير‌گذار است. افرادي چون صدوق و استادش ابن‌وليد، بحث «سهوالنبي» را به طور برجسته‌اي مطرح كردند. از نظر آنان، سهو پيامبر اسلام(ص)، با عصمت او منافاتي ندارد. بر اين اساس، صدوق مي‌كوشيد تا شايبه فوق بشري بودن را از معصومان(ع) بزدايد. در مقابل، مفيد و مجلسي، ضمن رد اين نظر، قلمرو عصمت را براي پيامبر اسلام(ص) و امامان(ع) گسترده‌تر كردند. از نظر آنها، عصمت پيامبران و امامان(ع)، تنها به قلمرو تبليغ دين محدود نمي‌شود، بلكه احكام و وظايف شرعي را نيز در بر مي‌گيرد. بنابراين، پيامبران و امامان(ع) در امر دين و همچنين در وظايف شرعي، از سهو، خطا و نسيان پيراسته‌اند. روش پژوهش، تحليل محتوا و به صورت اسنادي و بر اساس آثار صاحب‌نظران پيش‌گفته است.

Closely tied with the issue of the infallibility in theology, the issue of ‘distraction of the prophetʹ is of prime importance. Given it is directly related to the domain of infallibility of the Prophetʹs household and to the issue of belief or disbelief in it, it has an impact on knowing a prophet and imam and their religious position. Scholars like Saduq and his master, Ibn Walid, have dealt with the issue of ‘distraction of the prophetʹ very distinctly. According to them, the distraction of the Holy Prophet of Islam does not contradict his infallibility. In doing so, Saduq was trying to say that the infallibles were not some supernatural beings far above ordinary human beings. In contrast, while refuting Saduqʹs view, Mufid and Majlisi maintained that the infallibles were immune to distraction, thus expanding the domain of their infallibility. According to them, the infallibility of the Holy Prophet (peace be upon him) and the Imams (peace be upon them) was not restricted to the domain of preaching Islamic teachings. Instead, it included, likewise, their religious duties. Thus, the Prophets (peace be upon them) and the Imams (peace be upon them) were immune to mistakes both in preaching Islamic teachings as well as in performing their religious duties. This paper follows the methodology of analyzing the content of and referring to the works authored by the above-mentioned authors.