بزه‌ديده‌شناسي سايبري

Cyber Victimology

شناخت بزه‌ديده يا همان قرباني جرم چند دهه است كه ميان جرم‌شناسان مطرح شده و افراد بسياري بر شناخت و تبيين نقش آن در تحقق جرم، ترسيم زمينه‌هاي بزه‌ديدگي و راه‌هاي حمايت از بزه‌ديده قلم‌فرسايي كرده‌اند. موضوع بزه‌ديدگان جرايم سايبري كه مدتي است به ادبيات حقوقي جهان افزوده شده، اهميت ويژه‌اي دارد، به‌گونه‌اي كه شناخت اين اشخاص به‌عنوان قربانيان نسل جديد جرايم از اهميت خاصي برخوردار شده است. در همين راستا برخي از نويسندگان خارجي بر‌مبناي نظريه سبك فعاليت‌هاي روزمره و نظريه فراگيري به تبيين بزه‌ديدگي سايبري پرداخته‌اند. در اين نوشتار بزه‌ديدگي سايبري مورد بررسي قرار گرفته و مشخص شده است كه بزه‌ديدگان سايبري در دو دسته كلي در بزه‌ديدگي خويش موثرند و يا به‌طور غيرمستقيم زمينه بزه‌ديدگي خويش را فراهم كرده‌اند و افرادي كه در اين دو دسته نباشند، اندك‌شمارند. مبناي تحليل بزه‌ديدگي سايبري بر سه عامل مجرم تحريك‌شده، هدف مناسب و فقدان نيروي محافظتي تواناست كه در اين نوشتار از اين عوامل در تبيين بزه‌ديدگي سايبري بهره برده و مشخص كرده‌ايم كه عوامل بيروني و وضعي نقش مهمي در تحقق بزه‌ديدگي سايبري دارند.

Victimology or the study of crime victims has been suggested by criminologists for decades and many have written about his/her identification and explanation of his/her role in committing a crime, the outline of cyber-crime victimization fields and ways to support victims. Meanwhile, discussion about victims of cyber crimes that has been long added to the legal literature is very important so that knowing them as victims of new generation of crimes is so significant. Thus, some foreign authors on the basis of Lifestyle-Routine Activities Theory and Learning Theory have explained the cyber-crime victimization that accordingly in this paper, cyber-crime victimization were surveyed and it was found that cyber crime victims are divided into two general categories: they have had a direct role in their crime victimization or they have prepared the way for their own crime victimization indirectly and there are a few victims who are not in these two categories. The analysis of cyber-crime victimization is based on three factors: the offender was provoked, appropriate target, and lack of capable protective force that have utilized these factors to explain cyber victimization in this paper and concluded that external and situational factors have major roles in committing cyber crime victims.