چگونگي تفكيك صادرات نفتي و غير‌نفتي

Differentiation between Oil and Non-oil Exports

صادرات به ‌تنهايي داراي آثار مثبت و فوايد فراواني در اقتصاد كشور است. بااين‌حال به‌دليل آثار متفاوت صدور كالاهاي مختلف، تقسيم‌بندي‌هاي گوناگوني در اين خصوص انجام مي‌گيرد، اهم اين تقسيم‌بندي‌ها، تفكيك صادرات به دو بخش نفتي و غيرنفتي است كه از اهميت بسزايي در تحليل روند رو به رشد صادرات غيرنفتي برخوردار است. اهميت اين تفكيك از چند منظر قابل تامل است: نخست آنكه نتيجه آثار اقتصادي هريك از انواع صادرات نفتي و غيرنفتي، متفاوت است و از اهميت بسياري برخوردار است؛ دوم اينكه قرار گرفتن كالاها در دو بخش نفتي و غيرنفتي به سبب وجود تفاوت‌ها از جمله درزمينه معافيت‌هاي مالياتي و يا مشوق‌هاي صادراتي است. مقاله حاضر ضمن بررسي ايرادهاي تعاريف فراورده‌هاي نفتي، ابتدا به تعاريف و مفاهيم علمي و صنعتي در اين خصوص مي‌پردازد و سپس با توجه به نظام هماهنگ طبقه‌بندي و كدگذاري كالا فصول اصلي اين قسمت را بررسي و بيان مي‌كند. نتايج حاصل از اين بررسي نشان مي‌دهد تعاريفي كه مبناي تهيه آمار بازرگاني خارجي كشور در مورد صادرات فراورده‌هاي نفتي را تشكيل مي‌دهد، چندان مطمين نيست. به همين دليل پيشنهاد مي‌شود با كمك و هم‌‌فكري استادان دانشگاه، صاحب‌نظران و مراجعه به منابع علمي نظير آنچه در اين مقاله به‌عنوان مرجع بدان اشاره شده است، تعريفي از اقلام نفتي ارايه شود كه به فراورده‌هاي دست اول نفت و گاز كه اختصاصاً در فصل 27 نمانكلاتور نظام هماهنگ طبقه‌بندي و كدگذاري كالا طبقه‌بندي مي‌شود، محدود نگردد.

Exports have more benefits for the economy. However, due to different effects of exporting various commodities, they should be classified. The most of them is divided into oil and non-oil exports sections that its importance is reinforced to analyze growing trend of non-oil exports. The differentiation is so important: first, oil and non–oil exports has different effects on the economy that it is so important and second, dividing them into two oil and non-oil sections because of some differences such as tax exemptions and export incentives. First, the article discuss problems of oil and non-oil products definitions, the article explains industrial and scientific definitions and concepts of oil and non-oil products as well as then it studies main chapters regarding harmonized commodity description and coding system. Results of studies show that definitions which are used as the basis of Iranian foreign trade statistics of oil products exports are not much accurate. Therefore, it is proposed to define oil products which not limited to primary gas and oil products that particularly classified in chapter 27 of the HS nomenclature by using university professorsʹ views and experts, and references such as discussed in this article.