نتايج اجراي برنامه كنترل و پيشگيري تالاسمي در شهرستان‌هاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، 1389-1376

A study to evaluate the results of pre-marital screening program for beta-thalassemia in Isfahan province, 1997-2010

چكيده سابقه و هدف برنامه كنترل و پيشگيري از بتا تالاسمي ماژور، يكي از مهم‌ترين برنامه‌هاي پيشگيري در نظام سلامت كشور است. در اين مقاله، نتايج به دست آمده از اجراي اين برنامه در شهرستان‌هاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و در محدوده زماني 1389-1376 بررسي شده است. مواد و روش‌ها در يك مطالعه توصيفي و مقطعي، اطلاعات برنامه غربالگري تالاسمي و مراقبت ناقلين ارسال شده بر اساس فرم‌هاي جاري برنامه به مركز بهداشت استان، با استفاده از آزمون كاي‌دو و نرم‌افزارهاي 19 SPSS و Excel تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها از مجموع 616457 زوج داوطلب ازدواج غربالگري شده، تعداد 1196 زوج(19/0%) بر اساس 5/3 HbA2 > در هر دو نفر، ناقل قطعي و 3900 زوج(63/0%) به عنوان مشكوك نهايي شناسايي شدند. ميزان بروز بيماري از 7/43 مورد به ازاي هر يك صد هزار تولد زنده در سال 1376 به 5/1 مورد به ازاي هر يك صد هزار تولد زنده در سال 1389 كاهش يافته بود. هم‌چنين ازدواج قبل از شروع برنامه غربالگري(51%)، زمينه‌هاي خاص فرهنگي خانواده(15%)، ضعف مشاوره ژنتيك (9%)، ضعف مراقبت محيطي(6%) و خطا در آزمايش‌هاي غربالگري(5%) مهم‌ترين علل بروز بيماري در محدوده زماني مطالعه برآورد گرديدند. نتيجه گيري لزوم تقويت تيم‌هاي مشاوره ژنتيك شاغل در مراكز ويژه مشاوره و آموزش مستمر آن‌ها، پي‌گيري زوج‌هاي مشكوك و ناقل سال‌هاي گذشته كه قطع مراجعه داشته‌اند، آموزش برنامه پيشگيري از تالاسمي به مردم در سنين قبل از ازدواج به ويژه دانش‌آموزان مدارس و عاقدين و سر دفترداران ازدواج، از مهم‌ترين نتايجي است كه يافته‌هاي مطالعه بر لزوم انجام آن تاكيد دارد.

Abstract Background and Objectives Pre-marital screening program for beta-thalassemia is one of the most important preventive programs in Iranian health system. The results of this program in Isfahan province have been evaluated within 1376-89 (1997-2010) in the present article. Materials and Methods The method of this study is descriptive and cross-sectional using the current data, received from districts health centers of Isfahan province within 1376-89 (1997-2010). Then we analyzed the data by using SPSS-19 and Excel softwares. Results Out of 616,457 potential couples screened in pre-marital screening centers, 1194 (0.19%) were considered to be definite carriers of beta-thalassemia (HbA2 > 3.5 in both partners), and 3314 couples (0.63%) suspicious for. The incidence rate of the disease decreased from 43.7 cases/100,000 live births in 1376 to 1.5 cases/100,000 live births in 1389. The most prevalent causes of new cases were estimated to be marriage of parents before commencement of the program (51%), family values and cultural backgrounds (15%), genetic counseling defects (9%), health care defects (6%), and screening test errors (5%). Conclusions We conclude that some health-related interventions are required to be made. Promoting genetic counseling, following up suspicious or carrier couples with no screening record, community awareness raising about prevention program of thalassemia especially among students and marriage officers.