تدوين بسته ي روان درمانگري وجودي بر اساس انديشه جلال الدين محمد مولوي و بررسي اثربخشي آن در درمان افسردگي و افزايش سطح تحول من

Developing an Existential Psychotherapy Package on the Basis of Mowlana’s Thoughts and Evaluating Its Effectiveness in Depression Treatment and Ego Development Level Improvement

پژوهش حاضر به منظور صورت بندي چارچوب ارجاع معنايي براي روان درمانگري وجودي و تدوين بسته ي روان درمانگري وجودي مبتني بر انديشه ي مولانا به انجام رسيد. همچنين، آزمون درمان پيشنهادي در كاهش افسردگي، به عنوان يكي ازشايع ترين اختلالات روان؛ و افزايش سطح تحول من، به عنوان يكي از مهم ترين سازه هاي شخصيت از جمله اهداف اين تحقيق بود. طرح از دو بخش كيفي (مفهومي) و كمي تشكيل شد. روش تحقيق در بخش كيفي، استنتاج تحليلي؛ و در بخش كمي، آزمايشي و از نوع پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه ي آماري اين پژوهش را مراجعان به مراكز بهداشت روان دانشگاه هاي تهران در تابستان و پاييز 1389 تشكيل دادند. 32 نفر با گزينشي تصادفي خوشه اي در پژوهش شركت كردند. گروه آزمايشي، درمان پيشنهادي اين پژوهش را دريافت كردند و گروه كنترل، در انتظار دريافت درمان قرار گرفتند. در بخش كيفي نتايج زير به دست آمد: استخراج تعاريفي از سلامت و بيماري روان از آثار مولانا؛ استخراج تعاريفي از زبان وجودي؛ تدوين مولفه هاي درمان وجودي؛ و تدوين چارچوب ارجاع معنايي جهت درمانگري وجودي. بر اساس چارچوب معنايي استخراج شده مي توان گفت، انگيزه ي اساسي در انسان اراده ي ربط نامتناهي است. درمان مورد نظر مدعي اين انديشه است كه گسست در وجه ربطي خاص مي تواند از جمله علل اساسي بيماري هاي روان باشد؛ و لذا، پيشرفت در شكل دهي مجدد آن، منجر به كاهش افسردگي مي گردد. همچنين، اختلال در وجه ربطي مي تواند از جمله علل اختلال در تحول شخصيت به شمار آيد، و لذا، پيشرفت مورد نظر منجر به ارتقاي سطح تحول من مي گردد. در بخش كمي، نتايج آزمون هاي كوواريانس و t مستقل نشان داد كه درمان پيشنهادي در كاهش افسردگي درمانجويان و همچنين افزايش سطح تحول "من" آنان موثر بوده است. اين نتيجه از سويي با توجه به لزوم دستيابي به يك روش توانا جهت درمان اختلالات روان؛ و از سوي ديگر با توجه به اهميت و تغيير ناپذيري طول عمري سطح تحول من و لزوم دستيابي به روشي جهت ارتقاي آن قابل توجه مي باشد.

The main purpose of the present study is to establish a theoretical framework for existential psychotherapy and develop an existential psychotherapy package on the basis of Mowlana’s thoughts. It also aims at evaluating the effectiveness of the therapy proposed in decreasing depression and improving the ego development level. The study design consisted of two distinct qualitative and quantitative parts. The methodology applied for the quantitative part was pretest-posttest with control group. The statistical population was clients of mental health centers of the universities located at Tehran over summer and autumn 2010. Of this, 32 students were randomly selected to participate in the study. The experimental group was treated with the therapy proposed while the control group did not receive any treatment. According to the statistical analyses (co-variance and t-test), the therapy proposed was found to be effective in decreasing depression as well as increasing the ego development level among the participants. This finding is of great importance due to the high prevalence of depression in most of the societies and the necessity of its treatment by an efficient method as well as the importance of ego development level and the need for reaching a method for its improvement. Therefore, it can be concluded that in addition to opening new directions in different fields of psychology, including religion psychology, personality psychology, and psychopathology, this work can be considered as a multidisciplinary study which bridges the three fields of psychology mentioned.