نمود مراحل روان شناختي سوگ در دل سروده هاي مادران سوگوارعصرجاهلي واسلامي

The representation of Psychologic mourning stages in the poems of mothers in the Jahilid era

سوگ فرآيندي است كه آدمي به عنوان موجودي اجتماعي، ناگزير از تجربه ناخواسته آن بوده و هست و مهم ترين عاملي كه زمينه ساز اين حالت رواني است، مرگ است. مرگ بيش از آن كه پديده اي بيولوژيك و مورد توجه زيست شناسان و پزشكان باشد، موضوعي اجتماعي، فرهنگي و رواني است كه حزن و اندوه را براي فرد يا افرادي از جامعه بشري به همراه دارد و در اين ميان، شاعران به دليل ذوق هنري سرشار خود، در درك اين احساس و انعكاس و بازگو كردن آن، بسيار موفق تر از ساير طبقات جامعه ظاهر شده اند. امّا با وجود اين، نبايد تلاش هاي متخصصان ساير علوم – ازجمله روان شناسان - را در آشكار سازي اين فرآيند ناديده گرفت. پژوهشي كه هم اكنون فراروي شماست، بيانگر مراحل برخورد مادران سوگوار عصر جاهلي و آغازين سال هاي ظهور اسلام، در غم فقدان فرزندان خويش است و اين مهم از طريق بيان اجمالي حالت هاي رواني فرد داغ ديده در مراحل مختلف سوگ - كه توسط روان-شناسان به اثبات رسيده است - و سپس نمود اين حالت ها در سوگ سروده هاي اين زنان سخن سرا، مورد كنكاش قرار گرفته است.

Mourning is a phenomenon which has to be experienced by all human beings more or less as social creatures. Dying is rather a social, cultural and psychological matter which results in a deep lament for a person or members of a society than being a biological phenomenon favored by biologists and doctors. Meanwhile, poets were more successful than society members in the perception, reflection and expression of these emotions due to their artistic taste but the attempts done by other specialists in different sciences including psychologists in the manifestation of this phenomenon should not be ignored. The present study aims to indicate the stages which lamentatory women in Ignorance Era passed through in the sorrow of their children’s death.