گذاري بر جغرافياي تاريخي قهستان

To study historical geography of Ghohestan

گذاري بر جغرافياي تاريخي قهستان دكتر مفيد شاطري – استاديار گروه جغرافياي دانشگاه بيرجند چكيده تقسيم بندي مناطق جغرافيايي از قديم الايام بر مبناي عوامل و فاكتورهاي مشخص و معيني در طي دوره هاي تاريخي وجود داشته است. اين تقسيم بندي ها عمدتا بر ساختار هاي طبيعي و انساني مناطق، منطبق و هدف اصلي آن تسهيل اداره كشور پهناور و وسيع ايران است. نكته در خور تامل و توجه از ديدگاه جغرافيا در اين تقسيم بندي ها، تقسيم كشور به مناطف مختلف بر مبناي ويژگي هايي بوده كه حدود آن را عوامل نسبتا ثابت طبيعي از قبيل : كوه، دشت، دريا و رودخانه معين مي نموده است. هر چند اين مناطق به لحاظ برخورداري از وحدت عوامل انساني و فرهنگي نيز داراي تجانس و همگني بوده اند. منطقه قهستان كه امروزه بخش هاي عمده آن در محدوده خراسان جنوبي واقع شده در دوره هاي تاريخي مختلف به عنوان يك واحد جغرافيايي مهم و شناخته شده مطرح بوده و حدود آن تقريبا با محدوده كوهستاني شرق ايران انطباق داشته است. در اين مقاله سعي شده به استناد متون جغرافيايي و تاريخي معتبر، خاستگاه جغرافيايي قهستان، تحولات آن در ادوار تاريخي و برخي ويژگي هاي جغرافيايي آن از قبيل: اقليم، حدود و شهرهاي مهم بررسي گردد. اميد است بتوانيم زوايايي از جغرافياي تاريخي اين خطه كهن را براي علاقه مندان به جغرافيا، تاريخ و فرهنگ آن روشن سازيم. واژگان كليدي: جغرافيا، تاريخي، قهستان.

To study historical geography of Ghohestan . Dr.Mofid Shateri (Faculty member of Birjand university) Abstract From olden times, geographical areas have been divided based on known factors during the historical periods. This division has been coincided with natural and human structure of the areas and its main purpose has been to facilitate the managment of wide and vast country of Iran. From geographical view what should be hesitated is that.in these divisions .the country has been divided to different areas based on natural fixed factors such as : mountains . sea . desert. and river. Also . these areas based on the enjoyment of cultural and human factors. Have been compatible and homogeneity-Ghohestan area . which its main regions are located in restricted area of khorasanjonoobi nowadays . during the historical periods . has been known as one important geographical area . and approximately its boundaries has been coincided with east mountainous area of Iran .In this easy . I have tried to study the geographical origin of Ghohestan . its historical changes and some georaphical charateristics such as boundaries . and its important cities I hope to show some parts of its historical geography to the lovers of geography . history and culture