ارزيابي عملكرد فيتوشيميايي گياه آويشن ‌باغي (Thymus vulgaris L.) تحت محلول‌پاشي هيدروالكل‌ها

Evaluation of Phytochemical Yield of Thyme (Thymus vulgaris L.) under Foliar Application of Hydroalcohols

مقدمه: آويشن باغي با نام علمي Thymus vulgaris L.گياهي دارويي و معطر از خانواده نعناعيان است كه در مناطق مختلف ايران كشت مي‌شود. هدف: بررسي تاثير محلول‌پاشي متانول و اتانول بر عملكرد ماده خشك و فيتوشيميايي گياه آويشن باغي. روش بررسي: اين آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 11 تيمار و 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده گياهان دارويي جهاد‌دانشگاهي انجام شد. تيمارها شامل تيمار شاهد (عدم محلول‌پاشي)، محلول اتانول در 5 سطح (10،20، 30، 40 و 50 درصد حجمي) و محلول متانول با 5 سطح (10، 20، 30، 40 و 50 درصد حجمي) بود. اسانس‌گيري توسط دستگاه كلونجر انجام و جهت تجزيه نمونه‌هاي اسانس و اندازه‌گيري دقيق تركيبات از دستگاه‌هاي GC و GC/MSاستفاده شد. نتايج: نتايج نشان داد كه محلول‌پاشي تيمارهاي هيدروالكلي تاثير معني‌داري (01/0 > p) بر تمامي صفات مورد مطالعه داشتند. بيشترين عملكرد ماده خشك در واحد سطح در تيمار 30 درصد متانول و 20 درصد اتانول مشاهده شد. همچنين بيشترين عملكرد اسانس، كارواكرول و تيمول به ترتيب در تيمارهاي 20 درصد ‌متانول، 10 درصد اتانول و 20 درصد اتانول به دست آمد. نتيجه‌گيري: محلول‌پاشي متانول و اتانول با افزايش عملكرد ماده خشك و ميزان اسانس، تيمول و كارواكرول سبب افزايش عملكرد فيتوشيميايي گياه آويشن باغي شد.

Background: Thyme (Thymus vulgaris L.) is an aromatic and medicinal plant of Lamiaceae family which cultivated in different region of Iran. Objective: Evaluation of methanol and ethanol spraying effects on dry matter and phytochemical yield of thyme (Thymus vulgaris L.). Methods: This study was done in a randomized complete block design with three replications and eleven treatments in the research farm of ACECR - Institute of Medicinal Plants in Karaj, Iran. The treatments were: control (without spray), ethanol solutions with 10, 20, 30, 40 and 50% (v/v) and methanol solutions with 10, 20, 30, 40 and 50% (v/v). The volatile oil was extracted by hydrodistillation using Clevenger-type apparatus then after it was analyzed by GC and GC/MS. Results: The results showed that the foliar application of hydro-alcohols treatments had significant effect (p < 0.01) on all studied parameters. The highest dry matter yield was obtained at methanol 30% and ethanol 20%. Also, the highest yield of oil, thymol and carvacrol was observed at 20% methanol, 10 and 20% ethanol, respectively. Conclusion: Foliar application of methanol and ethanol increased the yield of dry matter and content of volatile oil, thymol and carvacrol.