تغييرات كمي و كيفي روغن و صفات مرفولوژيك كدو طبي (Cucurbita pepo L.) تحت تيمارهاي مختلف كاشت

Quality/Quantity Changes in Oil and Morphological Traits of Medicinal Pumpkin (Cucurbita pepo L.) under Different Cultivation Practices

مقدمه: كدوي طبي، گياهي دارويي است كه جايگاه ويژه‌اي در صنايع داروسازي دارد و ارزيابي عملكرد كمي و كيفي آن تحت تيمارهاي مختلف زراعي ضروري مي‌باشد. هدف: ارزيابي تاثير فاصله رديف و تاريخ كاشت بر عملكرد روغن و صفات مرفولوژيك كدو طبي. روش بررسي: اين آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال 89 - 1388 و 90 - 1389 انجام شد. تاريخ كاشت به عنوان عامل اصلي (1 ارديبهشت، 1 خرداد، 1 تير) و فاصله بين رديف به عنوان عامل فرعي (1، 5/1 و 2 متر) بود و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در ميوه، وزن دانه تك ميوه، عملكرد دانه، عملكرد ميوه، شاخص دانه‎دهي ميوه و عملكرد كمي و كيفي روغن مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج: اثر سال به استثناي درصد روغن و تعداد دانه در ميوه بر هيچ‌يك از صفات ديگر معني‌دار نشد و اثر متقابل تاريخ كاشت و فاصله رديف در تمامي صفات كمي و كيفي معني‌دار شد. بالاترين عملكرد دانه، درصد روغن دانه و عملكرد روغن در تيمار فاصله رديف يك متر در تاريخ كاشت خردادماه و تيمار 5/1 متر در تيرماه به دست آمد. بيشترين درصد اسيدهاي چرب غير‌اشباع و كمترين درصد اسيدهاي چرب اشباع در تاريخ كاشت خردادماه با فاصله رديف 5/1 و 2 متر حاصل شد. نتيجه‌گيري: با بهره‌گيري از مديريت زراعي مناسب مي‌توان عملكرد كمي و كيفي اين گياه دارويي را بهبود بخشيد زيرا عملكرد دانه و روغن اين گياه به طور معني‌داري تحت تاثير فاصله بين رديف و تاريخ كاشت قرار دارد.

Background: Medical pumpkin is a medicinal plant that has a special place in the pharmaceutical industry, and evaluation of quantitative and qualitative yield is a under different agronomic treatments is necessary. Objective: Investigating of quality/quantities yield of oil and morphological traits of Cucurbita pepo. affected of planting date and row arrangement. Methods: This study was done as split plot on complete randomized blocks design with 3 replications at Research field of Aburaihan College, University of Tehran in 2010 and 2011 years. Treatments were included 3 main plots of planting dates (20 Apr, 21 May and 21 June) and 3 sub-plots of row arrangement (1, 1.5 and 2 meter between two rows). In this study evaluated 1000 seeds weight, seeds number in fruit, seeds weight per fruit, seed yield, seed produce index, oil percentage and oil yield. Results: The year had not significant effect on any traits expect of oil percentage and seeds number in fruit. The interaction of planting date and row arrangement were significant in all quality and quantity traits. Maximum of seed yield, seed oil percent and oil yield were obtained in 1 meter row spacing?21 may treatment and 1.5 meter?21 June treatment. Maximum of unsaturated fatty acids percent and minimum of saturated fatty acids percent were obtained in planting date of June with 1.5 and 2 meter row spacing. Conclusion: According to significant effect of row arrangement and planting date on seed and oil yield of medical pumpkin, quality and quantity growth followed economic yield of this plant could be improved by using appropriate agronomic management.