ارزيابي سيستم الكترونيك ثبت مرگ و مير بر اساس الزامات كار سيستم در ايران

Evaluation of the Electronic Death Registration System Based on Performance Requirements in Iran

مقدمه: ثبت علت‌هاي مرگ به خصوص علت زمينه‌اي آن، به عنوان مهم‌ترين داده‌ها در اصلاح برنامه‌هاي بهداشتي و درماني كشورها به شمار مي‌آيد، در نتيجه ضروري است كه سيستم‌هاي كامپيوتري جامع، بانك‌هاي اطلاعاتي مرتبط براي تحليل و فهم فرايندهاي اصلي حوزه‌ي بهداشت و درمان در نظرگرفته شود. اين مطالعه، با هدف ارزيابي سيستم ثبت مرگ و مير بر اساس الزامات در ايران انجام گرديده است. روش بررسي: اين پژوهش، كاربردي و از نوع تحليلي بود كه در سال 1390 در 12 دانشگاه علوم پزشكي ايران انجام شد. جامعه‌ي آماري از 2 گروه كاربران و كارشناسان دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تشكيل شد كه مشتمل بر 50 نفر بودند. ابزار گردآوري داده‌ها 3 پرسش‌نامه‌ي محقق ساخته بر اساس طيف ليكرت و يك چك‌ليست بود. سوالات پرسش‌نامه بر اساس 3 الزامات (الزامات كاربري، الزامات عمومي و الزامات امنيتي) و چك‌ليست جهت سنجش الزامات فني طراحي شد. روايي ابزار بر اساس روش اعتبار محتوايي (دريافت نظرات استادان و صاحب‌نظران رشته) تعيين و تاييد شد. براي پايايي ابزار از ضريب Cronbachʹs alpha استفاده شد و مقدار آن به ترتيب 73 درصد، 83 درصد، 94 درصد برآورد شد. از آمار توصيفي و نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 20 براي تحليل داده‌ها استفاده گرديد. يافته‌ها: از ديدگاه كاربران و كارشناسان دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تيپ 1، الزامات كاربري، الزامات عمومي و الزامات امنيتي به ترتيب 6/84 درصد، 7/75 درصد، 9/40 درصد موجود بودن الزامات را تاييد كردند. در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تيپ 2 به ترتيب 8/34 درصد، 7/66 درصد و 7/22 درصد و در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تيپ 3 به ترتيب 7/35 درصد، 3/33 درصد و 7/20 درصد موجوديت الزامات را تاييد نمودند. الزامات فني از ديدگاه كارشناسان نرم‌افزار 7/64 درصد به دست آمد. با توجه به نتايج كسب شده، سيستم الكترونيكي ثبت مرگ و مير در ايران از نظر الزامات كاربري با ميانگين 7/51 درصد، الزامات عمومي 5/58 درصد و الزامات فني 7/64 درصد در حد به نسبت مطلوبي بود، ولي از نظر الزامات امنيتي 1/28 درصد در سطح ضعيفي است. نتيجه‌گيري: نتايج ضعيف در بخش الزامات امنيتي سيستم، كارا نبودن نرم‌افزار در اين قسمت را نشان مي‌دهد. از اين رو لازم است كه وزارت بهداشت و درمان به عنوان متولي اين سيستم به بهبود عملكرد نرم‌افزار در حيطه‌ي الزامات امنيتي توجه ويژه نمايد. واژه‌‌هاي كليدي: سيسستم‌هاي اطلاعات؛ پرونده‌ي الكترونيك سلامت؛ ثبت مرگ و مير؛ الزامات كاربري؛ الزامات عمومي؛ الزامات فني؛ الزامات امنيتي

Abstract Introduction: Recording the reasons of death especially its underlying causes are considered to be the most important data in modifying health-care programs of countries. Therefore, a comprehensive computer system, related databases is necessary in analyzing and understanding the main processes in health-care. The aim of this study was to evaluate the electronic death registration system in Iran based on its requirements. Methods: This was a descriptive-analytical study conducted in 2011 in 12 medical universities of Iran. The study population consisted of two groups of users and officials of the electronic death registration system in medical sciences universities of our country (n = 50). The data collection Tools of this study is a researcher-constructed questionnaire based on the Likert scale, and a checklist. The questionnaire was based on 3 requirements (user requirements, general requirements, and security requirements). The checklist was designed to assess technical requirements. The validity of the questionnaire was approved by the content validity method (opinions of teachers and scholars of health information management and computer sciences). Its reliability was approved using Cronbach’s alpha. Data analysis was conducted by SPSS statistical software version 20 and descriptive statistics. Results: 84.6%, 75.7%, 40.9% of users and experts of medical sciences universities, type 1, respectively approved the existence of user, general, and security requirements. 34.8%, 66.7%, and 22.7% in type 2, and 35.7%, 33.3%, and 20.7% in type 3 universities, respectively, approved the existence of user, general, and security requirements. Moreover, technical requirements are approved by 64.7% of software experts. According to these results, with a mean of 51.7% in user requirements, 58.5% general requirements, and 64.7% technical requirements the electronic death registration system is at an acceptable level. However, it is at a weak level in terms of security requirements (28.1%). Conclusion: Weak results of the security requirements show the inefficiency of this system’s software. Therefore, the Ministry of Health and Medical Education should plan to improve the performance of this software in terms of security requirements. Keywords: Information Systems; Electronic Health Records; Registry; Mortality; User Requirements; General Requirements; Technical Requirements; Security Requirements