الگوي مناسب پيش بيني پذيرش كانال هاي مدرن آبياري (مورد مطالعه:منطقه سياخ دارنجان در استان فارس)

Appropriate model for predicting adoption of modern irrigation channels(Case Study: Syakh Darnjan region in Fars province

با توجه به اين كه بخش عظيمي از تلفات آب در مسير انتقال آن به مزارع اتفاق مي افتد. بنابراين به كارگيري كانال هاي مدرن آبياري به منظور استفاده بهينه از منابع آب كشور امري ضروري مي باشد. هدف اين پژوهش ارزيابي الگوهاي پيش بيني كننده پذيرش كانال هاي مدرن آبياري در بين كشاورزان مي باشد. به اين منظور الگوهاي نشر، تنگناهاي اقتصادي و چندبعدي مورد بررسي قرار گرفتند. روش پژوهش توصيفي و همبستگي بوده و از تكنيك تحليل تشخيصي استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده، نمونه پژوهش 207 نفر ( 51 نفر نپذيرنده و 156 نفر پذيرنده) از كشاورزان منطقه سياخ دارنجان استان فارس انتخاب گرديدند. داده هاي لازم براي اين پژوهش از طريق پرسش نامه جمع آوري گرديد. روايي صوري آن، براساس نظرسنجي از اساتيد صاحب نظر و كارشناسان صورت گرفت. همچنين براي تعيين ميزان اعتماد ابزار اندازه گيري با يك نمونه 28 نفري خارج از نمونه اصلي مصاحبه حضوري به عمل آمد و ضرايب آلفاي كرونباخ محاسبه شده پايايي سازه هاي پژوهش را تاييد كرد. نتايج بررسي الگوها بيانگر آن است كه متغير درك كنترل رفتاري در الگوهاي چندبعدي و تنگناهاي اقتصادي و متغير نگرش نسبت به فعاليت هاي سازمان آب در الگوهاي چندبعدي و نشر مهم ترين متغيرهاي متمايزكننده دو گروه پذيرنده و نپذيرنده مي باشند. همچنين يافته ها بيانگر آن است كه الگوي چندبعدي توانايي بالاتري براي طبقه بندي كشاورزان پذيرنده و نپذيرنده كانال هاي مدرن آبياري دارد و با دقت و مطلوبيت بالاتري اين كار را انجام مي دهد. بنابراين كاربرد اين الگو در نشر كانال هاي مدرن آبياري بسيار مهم و كارساز مي باشد و اين امكان را براي متوليان بخش آب فراهم مي نمايد كه به منظور افزايش پذيرش كانال هاي آبياري حداكثر بهره وري را به عمل آورده و با توجه به تابع به دست آمده از اين الگو احتمال پذيرش كانال هاي مدرن آبياري را محاسبه نموده و براساس آن اقدام هاي لازم را به عمل آورند. در پايان بر مبناي يافته ها پيشنهادهاي كاربردي ارايه شده است.

results of various studies state that a large part of water waste is in the route of water transmission to the fields. Thus, it is essential to optimize the consumption of water by using modern irrigation channels. The purpose of this study is to evaluate predictive models of farmers’ adoption of modern irrigation channels. Therefore diffusion, economic constraints and multidimensional models were examined. The research method was correlative- descriptive and data analysed using discriminant analysis. The study was conducted in Siakh Darenjan region in Fars province. Stratified random sampling was used to collect data from 207 farmers consists of 156 adopters and 51 non-adopters of modern irrigation channel. Data for the study were acquired by the use of questionnaire. A panel of experts confirmed the “Face Validity” of the questionnaire items. A draft questionnaire was pilot-tested using a sample of 28 farmers in a village outside the study area and cronbach’s alpha coefficient for variables was calculated that confirmed the reliability of variables. The results revealed that perceived behavioral control variable in multidimensional and economic constraints models and attitude toward water organization activities in multidimensional and diffusion models are the most important distinctive variables between adopters and non-adopters groups. Also the finding indicated that multidimensional model has a higher ability in classification of adopters and nonadopters of modern irrigation channel. The survey provides multidimensional model for prediction adoption of water irrigation channel. The function obtained from this model, calculates the possibility of adoption of modern channel among farmers. Finally based on the results some practical recommendations have been provided.