بررسي اثرات نوع ژنوتيپ و غلظت هاي مختلف بنزيل آدنين بر باززايي مستقيم شاخساره ريحان (Ocimum basilicum) در شرايط درون شيشه اي

Effect of Genotype and Different Concentration of BAP on in vitro Direct Regeneration of Basil (Ocimum basilicum)

ريحان (Ocimum basilicum) گياهي علفي، يكساله و متعلق به خانواده نعناعيان است. از ريحان به عنوان گياه دارويي، ادويه اي و همچنين به عنوان سبزي تازه استفاده مي شود. يكي از بخش‌هاي مهم بيوتكنولوژي، كشت بافت مي باشد كه كاربردهاي زيادي در زمينه گياهان دارويي، نظير باززايي و تكثير گياهان در شرايط آزمايشگاهي و توليد داروهاي گياهي با كيفيت بالا دارد. مطالعه حاضر به منظور بررسي اثر نوع ژنوتيپ (4 ژنوتيپ مختلف شامل اروميه، اردبيل، همدان و مجارستاني) و محيط كشت (محيط MS تكميل شده با بنزيل آدنين در چهار سطح صفر، 5/2، 5 و 5/7 ميلي گرم در ليتر) بر باززايي مستقيم شاخساره و مشخص نمودن بهترين نوع ژنوتيپ و تيمار هورموني براي به دست آوردن بيشترين بازده در توليد گياهچه هاي درون شيشه اي گياه ريحان، در آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي و در محيط كشت پايه MS انجام گرديد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه بين ژنوتيپ ها اختلاف معني داري از لحاظ باززايي وجود دارد. حداكثر باززايي از نظر درصد و تعداد باززايي در ريزنمونه، در غلظت 5/2 ميلي گرم در ليتر بنزيل آدنين و در ژنوتيپ مجارستاني مشاهده گرديد. همچنين با افزايش غلظت بنزيل آدنين ريشه زايي كاهش و درصد شيشه اي شدن نمونه ها افزايش يافت.

Basil (Ocimum basilicum) is an annual and herbaceous plant belonging to the Lamiaceae. Basil is used to as a medicinal, spicy and fresh vegetable. Tissue culture is one of important part of biotechnology, and has many uses in the field of medicinal plants, such as in vitro regeneration, proliferation and production of herbal drugs with high quality. The present study was conducted to investigate the effects of genotype type (Orumieh, Ardabil, Hamedan and Hungarian genotypes) and different concentration of BAP (0, 2.5, 5 and 7.5 mg/l) to identify the best hormonal concentration and best genotype type, to obtain the highest yield of in vitro produced plantlets. Experiment was performed in factorial based on completely randomized design, using the basic MS medium. The results showed that there is significant differences between genotype for regeneration . The highest regeneration (percentage and number of regeneration) obtained in 2.5 mg/l BAP and Hungarian genotype. As BAP concentration increased, the percentage of rooting decreased, but vitrification incresed.