مادر جانشين و روايي استفاده از آن در درمان ناباروري

Surrogate mother and the validity of its utilization in infertility treatment based on utilitarian rule based ethical system

پيش‌زمينه و هدف: انگيزه داشتن فرزند باعث شده افرادي كه قادر به فرزندآوري نيستند، روش‌هاي گوناگون كمكي توليد مثل را تجربه كنند. رحم جايگزين از جمله روش‌هايي است كه معمولا پس از آزمودن ساير روش‌هاي كمك باروري، به دو شكل جانشيني جزيي و جانشيني كامل، مورد استفاده زن و شوهر نابارور قرار مي‌گيرد. استفاده از روش جانشيني كامل كه مادر جايگزين تنها مسوول بارداري جنين حاصل از لقاح اسپرم و تخمك زن و شوهر نابارور است با چالش‌هاي مختلفي روبرو است كه از جمله آن‌ها، روايي يا ناروايي اخلاقي آن است. پرسش اصلي در بررسي اخلاقي استفاده از رحم جايگزين آن است كه آيا مي‌توان با استفاده از آموزه‌هاي نظام اخلاقي سودگراي قاعده‌نگر، عمل زن و شوهر نابارور، همچنين مادر جايگزين را به لحاظ سودي كه از رهگذر آن متوجه آنان و جامعه مي‌شود، اخلاقي دانست. روش: اين پژوهش به صورت توصيفي و تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي انجام و تلاش شده، پس از توضيح مفاهيم و مباني ناباروي و اخلاق سودگرا، روايي اخلاقي استفاده از رحم جايگزين در دستگاه اخلاقي سودگراي قاعده‌نگر بررسي و تبيين شود. يافته‌ها: از آنجاكه در دستگاه اخلاقي سودگراي قاعده‌نگر، ملاك در اخلاقي‌بودن، وجود سود جمعي براي يك عمل و قرارگرفتن آن در چارچوب يك اصل اخلاقي است، تاثير متغيرهاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، سياسي از يك سو و تنوع افراد موثر و متاثر از روش مادر جايگزين، از سوي ديگر، سبب مي‌شود نتوان حكمي كلي در سودمندي عمومي اين روش براي جامعه صادر كرد و آن را در ضمن يك اصل اخلاقي مورد پذيرش، همچون ايثار، جاي داد. هرچند بدون شك، استفاده از اين روش در شرايط مختلف و نسبت به برخي از افراد، از سودمندي قابل ملاحظه‌اي برخوردار است.

Background and goal: incentives of having children make people who are not fertile to experience various assisted methods of reproduction. Surrogate mother method is one of the ways that typically has utilized after testing other ways for infertile couple in two forms of partial and complete surrogacy. Complete surrogating method that in which surrogate mother is the only responsible for the embryo resulting from sperm and egg fertilization of infertile couple, has multiple challenges that one of them is the ethical validity of its utilization. The main question in ethical investigation of surrogate mother method utilization is to: could we count the act of infertile couple and surrogate mother ethical, based on rule-based moral perspective to the point where both the parents and the society will be Beneficiary. Methods: The descriptive and analytical study in this research using library resources, explain the concepts and principles, and then the validity of surrogacy on rule-based ethics is reviewed. Result: as the criterion of morality in rule-based moral is the collective benefit for an act and placing it in the context of a moral principle, in one hand, influence of social, cultural, economic, and political variables and the other hand diversity of people and influence of the surrogate mother method, make us could not have a judgment on the overall usefulness of this approach for society and get it an accepted moral principle, such as sacrifice. However, undoubtedly the use of this method in different situations and in some cases, the benefits are considerable.