نقد و بررسي راي شماره 146-29/11/1373 هييت عمومي ديوان عدالت اداري در خصوص صلاحيت ديوان عدالت اداري جهت رسيدگي به شكايات شركت‌هاي وابسته به بنياد جانبازان و مستضعفان

A Critical Study of Number 1373/11/29-146 Vote of the General Assembly of CAJ in Competency of Court of Administrative Justice in Investigating Complaints of Firm of Foundation of Janbazan and Mostaza

در سال 1373 هييت عمومي ديوان عدالت اداري در راي وحدت رويه ي شماره ي 146، شركت‌هاي وابسته به بنياد جانبازان و مستضعفان را به عنوان شركت دولتي تلقي نمود و شكايات آنان را مستنداً به اصل 173 قانون اساسي و ماده ي 11 قانون ديوان عدالت اداري 1360 (ماده ي 13 قانون ديوان عدالت اداري 1385)، قابل طرح در ديوان ندانست. اين رويه در طول سال‌هاي گذشته نيز مورد تبعيت قرار گرفته است. اين راي از دو جهت قابل بررسي است: صلاحيت ديوان عدالت اداري در رسيدگي به شكايات واحدهاي دولتي، استدلال ديوان بر شركت دولتي بودن شركت‌هاي وابسته به بنياد مستضفعان و جانبازان. در اين مقاله با بررسي مختصر موضوع نخست، به صورت تفصيلي به موضوع دوم پرداخته و با بررسي ماهيت حقوقي شركت‌هاي وابسته به بنياد مستضعفان و جانبازان به عنوان موسسه عمومي غيردولتي، و با در نظر گرفتن مقررات مختلف، مشخص مي‌شود كه شركت‌هاي وابسته به بنياد نه شركت دولتي تلقي مي‌شوند و نه موسسه ي عمومي غيردولتي؛ لذا بايد بتوانند همانند ساير اشخاص حقوق خصوصي، شكايات خود را عليه واحدهاي دولتي، در ديوان عدالت اداري مطرح نمايند. بنابراين راي صادره از اين جهت كه حقوق اين شركت‌ها در مراجعه و طرح شكايت در ديوان را نقض نموده است، بر خلاف قوانين موضوعه و اصول و موازين حقوقي است.

In 1373, the General Assembly of CAJ in the vote of process unity of Number 146 considered the firms of Foundation of Janbazan and Mostazafan as governmental firms and did not recognize its jurisdiction based on the Constitution the Article 173 and the Act of CAJ (approved 1360) the Article 11 (the Act of CAJ that approved in 1385 the Article 13) for investigating their complains. This process has considered by the Public Council and the branches of CAJ. This vote is possible to survey in two aspects: competency of CAJ in investigating the complaints of governmental firms and reasoning of CAJ that the firms of Foundation of Janbazan and Mostazafan are governmental. This article examines briefly the first subject and the second subject in detail. After examining the legal essence of firms of Foundation of Janbazan and Mostazafan as a public non-governmental institution and with considering different regulations, it is identified that firms of Foundation of Janbazan and Mostazafan are neither governmental firm nor public non-governmental institution. Consequently, CAJ has competency to investigate the complaints of these firms against governmental companies like other individuals of private law. As a result, the vote of CAJ broke the rights of these firms in referring to and complaining in CAJ, that it is against the applicable law, and legal principles and measurements.