مباني مشروعيت حكومت در نگاه سلاطين آق‌قويونلوها

Principles of Government Letigmacy in Aq-Qoyunlu’s Views

آق‌قويونلوها، زماني‌كه مغولان بر آناتولي استيلا يافتند، به همراه مغولان در شرق اين سرزمين مستقر شدند. با ضعيف‌شدن حكومت مغولان در آسياي صغير در قرن هشتم هجري، آق‌قويونلوها گروهي فعال بودند كه به عرصه سياست قدم گذاشتند و حدود يك قرن بعد، در ناحيه‌اي كه مركز آن ديار بكر بود، زير سايه فعاليت و كارداني رهبرشان، قراعثمان، حكومتي را بنياد نهادند. هرچند قرايولوك عثمان، موسس حكومت آق‌قويونلوها در ديار بكر، اتحاديه خود را از گم‌نامي به سطح يك قدرت مطرح در منطقه آناتولي شرقي درآورد، اين اوزن حسن بود كه طي حدود بيست سال حكومت موفقيت‌آميز با اجراي عمليات نظامي عليه حكومت‌هاي داخل ايران و قدرت‌هاي مجاور آن همراه با فعاليت‌هاي ديپلماسي، و نيز جلب حمايت فرقه متنفذ صفوي، توانست تقريباً بر همه ايران مسلط شود. اوزن حسن از همان ابتداي قدم‌گذاشتن در راه كشورسِتاني سعي كرد از همه عناصر مشروعيت بخش معمول آن زمان براي برحق نشان‌دادن حكومت آق‌قويونلوها بهره بگيرد. بنابراين، در مقاله حاضر سعي شده است تا ضمن شناخت مباني مشروعيت اين دودمان، به تاثير اين عناصر مشروعيت‌بخش در «نشان» اوزن حسن، براي فرمان‌روايي يادگار محمد تيموري بر خراسان، توجه شود و از اين طريق تحول مباني مشروعيت حكومت آق‌قويونلوها در واپسين سال‌هاي قبل از برآمدن دولت صفويه بيان شود. البته در اين بررسي ديدگاه‌هاي جلاالدين دواني و فضل‌الله بن روزبهان خُنجي درباره مشروعيت سلاطين اين دودمان هم مد نظر قرار گرفته است.

Abu-Bakr Tehriani , the historian of the era Aq-Qoyunlu, knows their main houseroom grakhtai. (Turkestan ,and Machyn) When Mongols over whelmed on Anatolia , they Along with them settled in East. With weakening of Mongol rule in Asia Minor in the eighth century, Agh gholonoh as active a group entered to politics and about a century later in area which its center was diyarbkr, under activities and their leader a.ssociation (Ggara osman)established the Government.However graylag osman originator of Agh gholono government in diyarbkr.Emeraged their onion from anonymity but that was Ozun Hasan who over twenty yerars of successful government with military operations against the local governments in Iran and adjacent power with polities activities and support from influential cult safavi could almost be dominant on Iran. It was obvious that Ozun Has am from first step try to. Use from all element of legitimacy of Bregular part time to show itself right. There for main porpose of this paper is to understand the basics of evolution of this lineage and to recognize How ideologists deal with this issue.