بررسي ساختار مكاني راش و بلوط در يك جنگل آميخته (مطالعه موردي: بخش گرازبن جنگل خيرود)

Investigation on the beech and oak spatial structure in a mixed forest(Case study: Gorazbon district, Kheirud forest

براي كسب اطلاعات مربوط به تنوع زيستي و به‌منظور مديريت صحيح جنگل به شاخص‌هايي نياز است كه بتوانند با صرف كم‌ترين هزينه و زمان اطلاعات كافي را در رابطه با وضعيت فعلي ساختار جنگل و تغييرات آن ارايه دهند. در اين پژوهش، ضمن معرفي برخي از شاخص‌هاي ساختار مكاني، ساختار گونه‌هاي راش و بلوط در بخش گرازبن جنگل خيرود مورد بررسي قرار گرفت. شاخص‌هاي به‌كار رفته در اين پژوهش عبارتند از شاخص زاويه يكنواخت، شاخص اختلاط گونه‌اي، شاخص ابعاد قطر برابر سينه و شاخص اختلاف قطر برابر سينه كه به بررسي موقعيت مكاني، چيدمان گونه‌هاي مختلف و وضعيت قطري بين درختان همسايه مي‌پردازند. به اين منظور با استفاده از نرم‌افزار (ver.1.3) Crancod تعداد 2149 گروه ساختاري راش و 357 گروه ساختاري بلوط بررسي شد. ميانگين شاخص‌هاي ذكر شده براي گونه راش به‌ترتيب برابر با 58/0، 27/0، 53/0 و 45/0 و براي گونه بلوط به‌ترتيب برابر با 57/0، 74/0، 56/0 و 37/0 محاسبه گرديد. شاخص اختلاط گونه‌اي، به‌خوبي نشان‌دهنده اختلاف دو گونه راش و بلوط مي‌باشد، در حالي‌كه شاخص‌هاي ديگر داراي ارزش‌هايي تقريباً يكسان مي‌باشند. همچنين به‌منظور كمي‌سازي اختلاف ساختار بين دو گونه راش و بلوط از الگوريتم اختلاف مطلق استفاده گرديد؛ كه مقدار آن براي شاخص‌هاي ياد شده به‌ترتيب برابر با 8/8، 3/59، 2/6 و 2/19 درصد محاسبه شد. به‌علت توانايي اين شاخص‌ها در نشان دادن تغييرات ساختار يك توده در طي زمان‌هاي مختلف و همچنين امكان مقايسه آن با توده‌هاي ديگر مي‌توان از اين شاخص‌ها به‌عنوان يك ابزار مناسب براي مديريت پايدار استفاده كرد.

For achieving appropriate knowledge on biodiversity with a minimum cost and time to obtain a sustainable forest management, some applicable indices are needed. This study was attempted to describe some spatial structure indices as well as to quantify beech and oak spatial structures in Gorazbon district of Kheirud forest. The indices of uniform angle (UAI), mingling (DMi), DBH dominance (TDi) and DBH differentiation (Tij) were applied to investigate of positioning, mixture and DBH status of neighborhood trees. For this aim, a total of 2149 beech structural groups and 357 oak structural groups were analyzed using Crancod (Ver.1.3) software. The average values of UAI, DMi, TDi and Tij were calculated 0.58, 0.27, 0.53 and 0.45 for beech and 0.57, 0.74, 0.56 and 0.37 for oak respectively. The DMi clearly showed the difference between beech and oak, whereas the values of UAI, TDi and Tij were approximately the same for the studied species. The values of absolute discrepancy algorithm, which employed to quantify difference between beech and oak spatial structures, were 8.8%, 59.3%, 6.2% and 19.2% for UAI, DMi, TDi and Tij respectively. Because of the ability of these indices to precisely demonstrate the differentiation of stands in succession stages and their applicability for comparing the studied stand with others, they can be considered as useful tools for sustainable management.