شناسايي و بيماري‌زايي گونه Fusarium oxysporumعامل پژمردگي نهال‌هاي بلندمازو در منطقه استان گلستان

Identification and pathogenicity of Fusarium oxysporum causal agent of wilt seedling Chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia) in Golestan province

بلندمازو از گونه‌هايي است كه زادآوري طبيعي آن به‌دليل وجود آفات و بيماري‌هاي مختلفي از جمله قارچ‌ها، با مشكلات فراواني مواجه است. به‌منظور جداسازي و شناسايي يكي از قارچ‌هاي همراه بذر عامل پژمردگي‌ و اثبات بيماري‌زايي آن بر روي نهال‌هاي بلندمازو، در سال 1386 از دو منطقه جنگلي در استان گلستان (جنگل تحقيقاتي لوه و پارك جنگلي گلستان) نمونه‌برداري صورت گرفت. بذرهاي جمع‌آوري شده پس از ضدعفوني سطحي با هيپوكلريت سديم 5/0 درصد، در 4 تكرار روي محيط كشت غذايي سيب‌زميني- دكستروز- آگار (PDA) كشت گرديد (در هر تكرار 25 بذر). با استفاده از خالص‌سازي و خصوصيات اسپور، اندازه و رنگ آن‌ها، قارچ Fusarium oxysporum از روي بذرهاي بلندمازو جداسازي و شناسايي شد. فراواني اين قارچ در جنگل تحقيقاتي لوه درصد فراواني 35 درصد و در پارك جنگلي گلستان درصد فراواني 19 درصد به‌طور متوسط در هر نمونه به‌دست آمد كه اين فراواني در منطقه اول بيش‌تر از منطقه دوم بود. براي انجام آزمون بيماري‌زايي از پرگنه‌ قارچ سوسپانسيون اسپوري با غلظت 106×2 اسپور در هر ميلي‌ليتر تهيه شد و اطراف طوقه هر نهال تازه جوانه زده اضافه گرديد. سپس اندام‌هاي نهال بيمار شده مانند ريشه و طوقه بعد از 6 هفته بر روي محيط كشت غذايي PDA قرار داده شد. علايم بيماري بر روي نهال شامل لكه‌هاي كوچك پژمردگي بر روي برگ‌ها و پوسيدگي ريشه نهال بود. پس از قرار دادن قطعات كوچكي از بافت ريشه بر روي محيط كشت‌هاي عمومي و اختصاصي، همان گونه فوزاريوم جداسازي شده از روي بذر (Fusarium oxysporum) جدا گرديد كه نشان‌دهنده بيمارگر بودن اين قارچ بر روي نهال‌هاي بلوط مي‌باشد.

Chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia) is the most important species that its regeneration is limited by several problems such us pests and the fungal diseases. In order to isolate and identify the fungi associated with oak seed and pathogenicity of certain fungi on seedling, sampling carried out during 2007 in Loveh forest and Golestan park of Golestan province. Collected seeds then surface sterilized with 0.5% hypochlorite, each section of seed tissue cultured on potato dextrose agar media. After sub-culture and providing of the fungi pure cultures, Fusarium oxysporum isolated and identified by spores characteristics, their size and color with 28, 16, 56, 40 frequency percentages in Loveh forest and 20, 12, 12, 32 frequency percentages in Golestan park. The frequency percent of the fungi in Loveh forest (35) is the higher than Golestan park (19). pathogenicity test, was performed by inoculation of spore suspension (2×106) on collar. The re-isolation of test fungi was attempted after 6 weeks, using PDA. The sections were taken from roots near the stem base. Symptom of disease was including spot wilting on leave and rot root seedling. After the re-isolation, F. oxysporum was identification that is indication this fungi is pathogen on seedling oak.