امكان جايگزيني پيت با كمپوست مصرف شده در توليد قارچ خوراكي دكمه‌اي سفيد (Agaricus bisporus)

Possibility of Peat Replacement with Compost in Mushroom Production

يكي از مراحل اساسي فرآيند پرورش قارچ خوراكي دكمه‌اي، مرحله خاكدهي است. در اين مرحله، لايه‌اي از خاك پوششي مناسب بر روي كمپوست قرار مي‌گيرد. مناسب‌ترين نوع خاك پوششي، خاك پيت است. يكي از مشكلات عمده بسياري از توليدكنندگان قارچ‌ در ايران، فقدان خاك پوششي مناسب مي‌باشد. لذا ضرورت استفاده از يك ماده مناسب كه به طور كلي يا جزيي جايگزين پيت شود بيش از پيش افزايش مي‌يابد. در اين پژوهش از روش كشت كيسه‌اي قارچ براي مطالعه امكان استفاده از كمپوست مصرف شده براي جايگزيني پيت در توليد قارچ خوراكي استفاده گرديد. اين تحقيق به صورت آزمايش فاكتوريل با فاكتورهاي دو سطح كمپوست مصرف شده پاستوريزه يك‌ ساله و دو ساله (C1 و C2)، سه سطح شستشو، يك، دو و سه بار شستشو (L1، L2 و L3)، دو سطح EDTA صفر و 3/0 مولار (E1 و E2) و چهار نوع خاك پوششي شامل مخلوط كمپوست همراه خاك لوم، آزولاي پوسيده همراه كمپوست، پيت همراه كمپوست به نسبت 1:1 و پيت خالص در قالب طرح كاملا تصادفي با دو تكرار در مركز توليد قارچ دانشكده كشاورزي انجام شد. نتايج آناليز داده‌ها نشان داد كه بيشترين ميانگين عملكرد بعد از پيت خالص با ميزان 2/24% در مخلوط كمپوست همراه پيت به نسبت 1:1 مشاهده شد كه در اين تيمار ميانگين عملكرد 7/11% و ميانگين قطر كلاهك نيز به 1/44 ميلي‌متر رسيد. كمترين عملكرد و قطر كلاهك قارچ دكمه‌اي در تيمار آزولا همراه كمپوست مشاهده شد كه عملكرد به 3/8% و قطر كلاهك به 37 ميلي‌متر كاهش يافته بود. شستشوي كمپوست مصرف شده با محلول EDTA 3/0 مولار از نظر آماري عملكرد قارچ دكمه‌اي را به ميزان 3/44 درصد و قطر كلاهك را به ميزان 7/12 درصد كاهش داد.

One of the most important steps of Agaricus bisporus production is casing. In this step a layer of soil is added on top of compost. Peat is the most suitable casing soil for A. bisporus production. The lack of peat in Iran is one of the major problems in A. bisporus production for mushroom producers. It seems that peat can be replaced by Spent Mushroom Compost (SMC). In order to study the possibility of peat replacement, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design layout with two replications. The experimental factors consisted of Spent Mushroom Compost with two levels (one and two years old), leaching with three levels (one (L1), two (L2) and three (L3) times) and EDTA with two levels (without EDTA (E1) and with EDTA, 0.3 M (E2)) and different casing soil with four levels (SMC+loam, SMC+Azolla, SMC+Peat (1:1) and Peat). The experiment was carried out in the Mushroom Production Center of Agricultural College, Ferdowsi University of Mashhad. The results showed that the highest mushroom yield was obtained in peat treatment (24%). The average of yield in SMC+Peat treatment was 11.78%. The Diameter of mushroom cap in SMC+Peat treatment was 44.1 mm. The lowest yield (8.1%) and diameter of A. bisporus cap (37 mm) was observed in SMC+Azolla treatment. The results also showed that the EDTA had a negative effect on yield (44.3 %) and diameter of the mushroom cap.