شناسايي چند رقم سيب بومي و خارجي مورد كاشت در استان خراسان رضوي بر اساس صفات كمي، كيفي و برخي كليدواژه‌ها

Identification of Some Native and Foreign Apple Varieties Cultivated in Khorasan-e-Razavi Province Based on Qualitative, Quantitative Traits and Keywords

شناسايي و نامگذاري ارقام سيب بومي و حتي ارقام وارداتي مورد كشت در ايران براي دانشجويان، محققين و باغداران بخوبي روشن نيست و كليد‌ واژهايي در اين موارد در دسترس نمي‌باشد. بنابراين در هر منطقه‌اي داراي نام محلي و گاهي مشابه مي‌باشند. هدف از پژوهش حاضر تعيين خصوصيات ريخت‌شناسي و فيزيكوشيميايي ارقام مهم بومي و خارجي سيب مورد كاشت در استان خراسان رضوي و ارايه ي كليد ‌واژه‌هايي جهت شناسايي آنها مي‌باشد. ارقام بومي بيجندي اخلمد، عبدالمجيدي، گلشاهي پيش رس، كمپوتي، عليموري و همچنين ارقام خارجي پرايم رز، رد اسپار، فوجي، برابرن و اينگريد پيوند شده روي پايه رويشي MM.106 در محل باغ گلستان واقع در استان خراسان رضوي در سال هاي 1389 و 1390 مورد بررسي قرار گرفتند. 62 صفت كمي و كيفي مختلف مربوط به خصوصيات درخت، برگ، شكوفه و خصوصيات فيزيكوشيميايي ميوه در آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي با 10 تكرار ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه رقم پرايم رز داراي ميوه‌هايي به فرم پّخ، رد اسپار هرمي متمايل به كروي، بيجندي اخلمد كروي و ساير ارقام به فرم كروي پّخ بود. مدل برچه‌ها در عليموري و پرايم رز كاملاً باز و در ساير ارقام بسته بود. مقايسه ميانگين‌ها حاكي از آنست كه بيشترين تنوع بين ارقام در صفاتي مانند عمق گلگاه، سفتي ميوه، ضخامت پوست ميوه، طول و قطر ميوه، طول بذر، پهناي برگ، اسيد ميوه، pH ميوه وجود داشت. نتايج تجزيه همبستگي بين صفات بيانگر وجود همبستگي مثبت و معني دار بين صفات طول دمبرگ با نسبت طول برگ به پهنا (07/0±74/0r=) و وزن ميوه با طول ميوه (03/0±96/0r=) در سطح احتمال 1 درصد بود.

Recognition and identification of many native and foreign apples cultivars are not clear for researchers, students, and gardeners. Additionally, since there is not any descriptor available on this case, they have different local names and sometimes similar in Khorasan-e-Razavi province. This study aimed to evaluate physico-chemical and morphological traits to offer descriptor for identification some native and foreign apple varieties. Native varieties including? Bijandi Akhlamad, Abdolmajidi, Golshahi Pish Ras, Compooti, Alimoori and foreign cultivars including? Prime Rose, Red Spur, Fuji, Braebern, and Ingrid grafted on MM.106 rootstock during two years (2010-2011) at Golestan garden in Chenaran, Mashhad. About 62 different qualitative and quantitative traits related to the tree properties, leaves, flowers and physico-chemical attributes of fruit were carried out in a completely randomized design with 10 replications. Results showed that the fruit shape of Prime Rose cultivar was flat, Red Spur was conical to globular, Bijandi Akhlamadi was globular and the other was flat globular. The shape of carpel in Alimoori and Prime Rose were completely open and in the others were closed. Data showed that the greatest variation between cultivars was at the traits such as? blossom end depth, fruit firmness, skin thickness, fruit length, fruit diameter, seed length, leaf width, fruit acidity and pH. Correlation analysis showed that petiole length significantly correlated with leaf length to leaf width ratio (r=0.74±0.07) and fruit weight with fruit length (r=0.96±0.03) positively at 1% probability level.