بررسي كهن‌الگوي سايه در اشعار مهدي اخوان‌ ثالث

The Study of Archetypal Shadow in Mehdi Akhavan Salesʹʹ Poems

برطبق روان‌شناسي تحليلي يونگ، روان انسان تشكيل‌يافته از سيستم‌هاي رواني است كه به «كهن‌الگو» (archetype) و نمونه مثالي شهرت يافته‌اند. اين پژوهش بر آن است تا كهن‌الگوي سايه را به‌منزله مهم‌ترين و بارزترين كهن‌الگويي كه در اشعار شاعر بزرگ معاصر، مهدي اخوان ثالث، بازتاب يافته است بررسي و تحليل كند. از آن‌جا كه كهن‌الگوي سايه در شخصيت انسان داراي كاركردهايي است كه مربوط به جنبه منفي شخصيت انسان مي‌شود، در اين پژوهش سعي شده است تا افزون بر كاركردهاي منفي سايه، به كاركردهاي مثبت آن نيز توجه شود و بازتاب آن‌ها در اشعار و زندگي شاعر بررسي شود. چون يونگ «نمادها» را شكل آشكار كهن‌الگوهاي پنهان و روياهاي عميق دانسته است و آفرينش‌هاي هنري و ادبي را زمينه‌هاي بازيابي و تجلي آن‌ها مي‌داند، كهن‌الگوي سايه در اشعار اخوان در ‌قالب شخصيت‌هاي نمادينِ منفي نيز ظهور پيدا كرده‌اند؛ «شغاد»، «دقيانوس»، «اسكندر»، «زن جغد»، و «جادو» نمونه‌هايي از اين مواردند.

According to Jungʹs analytical psychology, human psycho is built on a psycho system that is named Archetype. This study investigates Archetype of shadow that is the most important Archetype in Akhavan Salesʹ poems. Since shadow Archetype has negative function in human personality, this study investigates the positive function of shadow Archetype and its reflection in poems and life of the poet, in addition to its negative function. Since Jung posited that symbols are apparent forms of latent Archetype and deep dreams, and considers artistic and literary creation the contexts for their recovery and expression, the Shadow Archetype emerges from the negative symbolic personalities. Shaghad Daghiyanos, Alexander, zane joghd, and talisman are examples of these negative symbolic characters.