بررسي تصوير زن در كتاب‌هاي فارسي راهنمايي و دبيرستان

امروزه آموزش و پرورش، به‌منزله يكي از مهم‌ترين نهادهاي اجتماعي ـ تربيتي، نقش بسيار برجسته و بي‌بديلي در امر فراگيري، بهبود، و ارتقاي شاخص‌هاي اخلاقي، فرهنگي، و تربيتي دارد. اين نهاد، با تهيه محتوا، روش، و ابزار مناسب، مي‌‌تواند باعث تكامل و تعالي جامعه و متضمن آينده‌اي روشن و اميد‌بخش باشد. در پژوهش پيش رو، با هدف بررسي سيماي زن در كتاب‌هاي فارسي دوره‌هاي راهنمايي و دبيرستان، پارامترهايي نظير تصويرها، صفات، ويژگي‌ها، نقش و جايگاه، حضور و تاثير، و شاخصه‌هاي متمايز از زن در كتاب‌هاي اين دوره بررسي و تحليل شده است. حضور فيزيكي زنان و دختران در كتاب‌هاي فارسي اين دوره‌ها بسيار كم‌تر از حضور مردان و پسران است؛ به‌طوري‌ كه كم‌تر از 017/0 تصاوير و نقوش اين كتاب‌ها مربوط به زنان و دختران است. از آن‌جايي‌كه بخش ناچيزي از محتواي كتاب‌هاي فارسي به زنان و نقش‌هاي اجتماعي، اقتصادي، و فرهنگي آنان اختصاص يافته است صفاتي كه معرف زنان است، به‌طور قابل توجهي، كم‌تر از مردان است. صفات مرتبط با مردان بيش‌تر در حوزه‌هاي شناختي و بعضاً در حوزه‌هاي اجتماعي و اخلاقي‌ است؛ مانند دانايي، سخت‌كوشي، كنجكاوي، شجاعت، و جوان‌مردي. در‌حالي‌ كه بيش‌تر صفات زنان در حوزه‌هاي اجتماعي و اخلاقي قرار دارد؛ مانند مهرباني، پاكيزگي، و فداكاري. به‌طور ‌كلي نتايج تحقيق نشان داد كه كتاب‌هاي فارسي مقاطع راهنمايي و دبيرستان حاوي كليشه‌هاي جنسيتي بوده و نتوانسته‌اند نقش اجتماعي زنان و مردان را از طريق محتوا انتقال دهند؛ از اين‌رو بايد اذعان كرد كه اين كتاب‌ها نيازمند اصلاحات و تحولاتي‌اند كه همه افراد را، صرف نظر از جنس، دربرگيرد. سيماي زنان و مردان را در شرايط گوناگون خانوادگي، شغلي، علمي،‌ سياسي، و ادبي و به‌گونه‌اي متناسب و متوازن ترسيم كند و زمينه وسيعي از توانايي‌هاي انساني را در اختيار هر دو جنس بگذارد.

Today education as one of the most important educational institutions has a very prominent role as the alternative for improving of the cultural and moral education. This stitution can provide content with appropriate method can cause evolution of society and warranty a bright future hopefully. The research ahead, with the purpose of studying the image of women in the persian book of the junior high school and high school, parameters like: pictures, attributes, features, the role and position, presence and influence criteria distinct from the woman in the books of this round of the perusal and analysis. In these eras physical presence of women and girls in persian books is so weak in comparison with men and boys. so that less than 17% of images and paintings of these books are about women and girls. In result some adjectives that intriduce women remarkably is less than men. Most of the related adjectives with men is in recognizing fields and some of them is in social and moral fields such as: wisdom and hard working curiosity and braving and mainliness and exc. While most of the adjectives that discribs women is in social and moral fields such as kindness, cleanness sacrifice and exc. Totally the results of researches shows that the persion books in junior high school and high school levels containes sexual cliches and they arenʹt able to show the social role in women and men through content. There for must notice that these books needs to amendments and improvements.