تاثيرپذيري ابن حسام خوسفي در قصيده و غزل، از شاعران سبك خراساني و عراقي

Ebn Hesam Khousfiʹʹs imitation form poets with Khorasani and Iragi style

يكي از زمينه هاي مهم شناخت سبك هر شاعر بررسي تاثيرپذيري او از شاعران متقدم است. در تاريخ ادبيات ايران هر چه از آغاز شكل گيري ادب فارسي ميگذرد تاثيرپذيري شاعران از سبك گويندگان پيشين بيشتر هويدا ميشود. اين امر در شعر قرن نهم با توجه به بازماندن شعر فارسي از نوآوري و نوزايي و ركود نسبي حاكم بر بازار ادبيات و در نتيجه توجه بيش از پيش شاعران به طرز سخن پيشينيان، بسيار چشمگير و گسترده ميشود. ابن حسام خوسفي(م: 875) شاعر برجسته و شيعه مذهب قرن نهم، از جمله شاعراني است كه در سبك سخن خويش به ويژه در قالب قصيده و غزل به استقبال و اقتفاي شاعران سبك خراساني و سبك عراقي رفته است و بخش بزرگي از خلاقيت هنري وي از رهگذر اين امر مجال بروز يافته است. بررسي ميزان و شيوه تاثيرپذيري شاعر از اسلوب سخن شاعران متقدم موضوع پژوهش حاضر است. اين پژوهش نشان ميدهد كه يكي از دل مشغوليهاي اصلي ابن حسام در سبك شاعري خويش، تامل و تعمق پيوسته در دواوين شاعران برجسته پيشين چون رودكي، فردوسي، ناصر خسرو، مسعود سعد، خيام، سنايي، انوري، ظهير فاريابي، خاقاني، نظامي، عطار، كمال الدين اسماعيل، مولوي، فخرالدين عراقي، سعدي، حسن كاشي، خواجو، سلمان،حافظ و كاتبي نيشابوري بوده است و اثرپذيري وي بيشتر در زمينه وزن و قافيه و رديف،مضمون و گاه درج اشعار آنان در ضمن شعر خويش است. نتايج اين تحقيق مربوط به قصايد غزليات ابن حسام است و مثنوي خاوران نامه او منظور نشده است.

One of the most important aspects of recognizing any poetʹs style is studying his imitation from former poets. In history of Persian literature, the more literature establishment passes, the obvious imitation of poets from former ones it is. This develops in nine centuryʹs poem due to failing Persian poetry in innovation and relative stagnancies governing literature and because of the excessive attention of poets to their formers, Ebn Hesam khousfi (875), a distinguished and shia poet of ninth century, is one of those poets following khorasani and Iragi poets especially in sonnet and ode and a great deal of his creativeness has been reflected through this way. Evaluation of amount and the way poet get influence from former poetʹs style is the topic of the present paper. this paper shows that one of priorities of Ebn Hesam in his composing is meditating in style of former poets Like Roudaki, Ferdowsi, Naser Kkosro, Masoud saʹd, khayam, sanaei, Anvari, Zaheir faryabi, khagani, Nezami, Atar, kamaledin Esmaeel, movlavi, fakhrodin Aragi, saʹdi, Hsan kasha, khaju, salman, Hafiz and Katebi Neishabouri and his imitation in more in rhyme, rwo, theme and sometimes using their poems in his tents.