بازتاب تشيع در سروده هاي پارسي و تازي شيخ بهايي

Shiʹʹism reflection in Sheike Bahaʹʹi "s Arabic and Persian poetry

دانشمند برجسته «عبدالصمد جبل عاملي» معروف به «شيخ بهايي»، از نوادر علمي عصر صفوي، يكي از بزرگان جهان تشيع است. او به موازات آثار گرانسنگ علمي، اشعاري با ويژگيهاي فني و ادبي به دو زبان فارسي و عربي از خود به يادگار نهاده است. اشعار شيخ، آيينه تمام نماي انديشه هاي مذهبي و تشيع اوست. بيشترين حجم اشعار فارسي و عربي وي را، سروده هايي در مدح اهل بيت و ترويج انديشه تشيع تشكيل ميدهد . او در اين زمينه با كميت بن زيد اسدي شاعر بزرگ شيعي رقابت ميكند. همچنين، شاعر پربسامدترين ابيات و تصاوير خيالي و شاعرانه را به امام عصر عليه السلام اختصاص داده است. جستار حاضر بر آن است كه به سوالات زير پاسخ گويد: - از نظر سبك شناسي، به كارگيري مواردي مانند : اساليب بياني، نظام واژگان و موسيقي كلام در سروده هاي شيعي شيخ بهايي چگونه است؟ - تصوير پردازي شاعر در اين قلمرو از چه ويژگيهايي برخوردار است؟ - تنوع آماري عناصر تشيع در اشعار پارسي و تازي شيخ بهايي به چه شكل است؟

The prominent scientist and poet Abdossamad Hussein bin Sheikh shamsoddin jabal Ameli known as Sheikh –e – Bahai who was one of the scarce people of Safavi period and one of the elders of Shiites world .Along his valuable works he has left poem with technical and literary features in two Arabic and Persian language. the sheikh"s poetry is the view all mirror of his schism and religious ideas .At the end the schism elements which have influenced on sheikh bahai"s poetry and prose are left for interested readers by columnar diagrams and analytical statistics. This research wants to answer these questions: -stylistically, how is using express styles, word systems and speech melody, in Sheike Bahai "s Arabic and Persian poetry? -how is Bahai "s imagery in his odes? - how is statistical variance of schism elements in Sheike Bahai "s Arabic and Persian poetry?