شيوع چاقي و عوامل مرتبط با آن در دانش‎آموزان دبيرستان‎هاي استان خراسان شمالي

Obesity prevalence and Related factors innorth Khorasan high school students

زمينه و هدف: چاقي مهمترين مشكل تغذيه اي- بهداشتي نوجوانان در كشورهاي توسعه يافته است و مشكلات ناشي از آن از عمده‏ترين مسايل تغذيه‏اي و بهداشتي مي‏باشد. مطالعه حاضر جهت تعيين شيوع چاقي و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان دبيرستاني استان خراسان شمالي انجام شد. مواد و روش كار: اين مطالعه توصيفي- مقطعي بر روي 450 دانش آموز دبيرستاني استان خراسان شمالي و با نمونه‎گيري چند مرحله‏اي انجام شد. پرسشنامه وضعيت دموگرافيك، تن سنجي و فعاليت بدني براي هر يك از نمونه‎هاي مورد بررسي تكميل و داده‏ها توسط آزمون‎هاي آماري t-test، كاي دو، ANOVA، همبستگي پيرسون و رگرسيون و با استفاده از نرم افزار SPSS16 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‏ها: ميانگين نمايه توده بدني (BMI) در دختران به صورت معني‏داري بيشتر از ميانگين BMI در پسران بود. شيوع چاقي و اضافه وزن در سه رده سني 16-14 سال در دختران تقريباً دو برابر پسران بود به طوري كه در رده سني 14 سال، 20 درصد دختران و 8/11 درصد پسران، در رده سني 15 سال، 6/20 درصد دختران و 7/9درصد پسران و در رده سني 16 سال، 3/13 درصد دختران و 7/8 درصد پسران داراي اضافه وزن و چاقي بودند. ميانگين قد پسران در هر سه رده سني بيشتر از صدك پنجاهم چارت CDC ولي ميانگين قد دختران تنها در رده سني 14 سال منطبق با صدك پنجاهم چارت مذكور بود و در دوره سني ديگر (16 و 15 سال) كمتر از صدك پنجاهم چارت CDC بود. ارتباط معني‏داري بين BMI با جنس، شغل، درآمد خانوار، كار با رايانه و BMI پدر وجود داشت. نتيجه گيري: با توجه به شيوع بالاي چاقي به خصوص در دختران، برنامه‏هاي مداخله تغذيه‎اي مناسب و تدوين برنامه‎هاي آموزشي در جهت ارتقا سطح آگاهي‎هاي تغذيه‎اي و فرهنگ غذايي صحيح جامعه و بالاخص مادران از راهكارهاي اساسي جهت كنترل و پيشگيري چاقي و اضافه وزن محسوب مي‎گردد

Background and Objectives: Obesity is the most important nutritional problem among teenagers in developed countries and its resulted handicaps is the main nutritional and health issues. The aim of this study was to determine the prevalence of overweight and obesity and their related factors among high school students aged 14-17 years old in North Khorasan province. Material and Methods: This cross-sectional study was carried out on 450 high school students who were in first, second and third stage. Samples were selected by random cluster sampling. Overweight and Obesity were determined according to body mass index (BMI) more than 85 percentile for corresponding with sex and age. Data were analyzed by SPSS version 16. Results: The mean BMI were significantly higher among female students. The prevalence of overweigh and obesity was two times higher in females in three age categories. Mean height of males in three age categories was higher the 50 percentile of CDC chart, and mean height of female only in 14-year category was correspond with 50 percentile. There was a statistical significant relation between BMI with sex, job, family income, hours working with computer and fathers’ BMI. Conclusion: appropriate nutritional intervention and educational program to increase the knowledge of families about the proper nutrition, especially in mothers are the best way to prevent and control obesity among children