تحليل و نقد آراي جان برتن درباره تدوين قرآن

An Analysis and Criticism of John Burton’s Views about the Compilation of the Quran

جان برتن، قرآن‌پژوه انگليسي معتقد است كه: قرآني كه امروزه در دستان ماست، در عصر پيامبر(ص) و توسط آن حضرت گردآوري شده است. مسيله نسخ و مصاحف صحابه، علل حذف نقش پيامبر(ص) از عرصه جمع‌آوري قرآن هستند. موضوعات نسخ تلاوت و حكم، نسخ تلاوت و بقاي حكم و اختلاف قرايات مصاحف صحابه فاقد واقعيت خارجي بوده و ساخته اذهان فقيهاني است كه در مناظرات خود با ديگر فقيهان، سعي كردند با تمسك به آنها آن دسته از احكام فقهي خود را كه مستند آنها در نصوص مصحف فعلي وجود نداشت، مستند به قرآن نمايند. اگر پيامبر اسلام(ص) ، آيات قرآني را در قالب مصحفي گردآوري كرده باشد، ديگر، فقيهان مذكور نمي‌توانستند سخن از اختلاف قرايات مصاحف صحابه و حذف نصوصي از مصحف فعلي در قالب دو شكل نسخ تلاوت به ميان آورند. آنان چاره كار را در آن ديدند كه با جعل رواياتي، نقش پيامبر(ص) را از عرصه جمع‌آوري قرآن حذف كنند و گردآوري آن را به دوران پس از حيات ايشان منتقل كنند. علي‌رغم نكات مثبتي كه در نظريه برتن وجود دارد، نقدهاي اساسي نيز بر برخي از اركان نظريه او وارد است.

John Burton, a British Qur’an researcher, maintains that the currently available Qur’an has been compiled by the Prophet (p.b.u.h) himself. The issue of abrogation of verses and codices of the Qur’an compiled by Companions are factors that have contributed to the elimination of the role of the Prophet (s) in compilation of the Qur’an. Issues such as Naskh al- tilawa wa al – Hukm, Naskh al- tilawa dun al – Hukm and variations in the Companions’ recitations of the Qur’an are false accounts. He maintains that these are fabrications of jurists, used as evidence to support their juristic decrees using the Qur’an where there was no evidence for them in the present Qur’anic text. Had the holy Prophet (s) compiled the verses of the Qur’an in the form of a book, the aforementioned jurists would not have been able to talk about the existence of various recitations in the codices of the Qur’an compiled by the Companions and elimination of verses from the present Qur’an in the form of the two types of abrogation mentioned above. They had no choice but to eliminate the role of the Prophet (s) in the compilation of the Qur’an, postulating that the Qur’an was compiled after his demise. Although there are positive points in Burton’s theory, it suffers from certain fatal flaws.