تعيين پراكنش گونه‌‌هاي عامل بيماري سياهك پنهان گندم در استان كرمانشاه

Differential Distribution and Prevalence of Wheat Bunt in Kermanshah province

به منظور شناسايي گونه‌هاي قارچ عامل بيماري سياهك پنهان گندم در ماه‌هاي ارديبهشت، خرداد و تير سال 1383 تعداد 449 جدايه عامل بيماري سياهك پنهان گندم كه شامل تك سنبله‌هاي آلوده به بيماري بودند از مزارع استان كرمانشاه جمع‌آوري گرديد. تعيين گونه با استفاده از خصوصيات ميكروسكوپي نظير قطر تليوسپور، رنگ تليوسپور، تزيينات خارجي ديواره تليوسپور، تعداد شبكه‌ها در قطر تليوسپور و عمق شبكه‌ها در بزرگ‌نمايي‌هاي ×40 و ×100 و هم‌چنين نحوه‌ي جوانه‌زني تليوسپورها در محيط كشت ‌WA بررسي شد. از مجموع 449 جدايه مورد بررسي 417 جدايه گونه Tilletia laevis و 4 جدايه گونه Tilletia caries از عوامل بيماري سياهك پنهان معمولي گندم و تعداد 28 جدايه نيز گونه Tilletia controversa عامل بيماري سياهك پنهان پاكوتاه گندم تشخيص داده شدند. گونه T.caries فقط از منطقه‌ي سد مخزني گيلان غرب و گونه T.controversa فقط از منطقه‌ي بيونيج دالاهو شناسايي شدند. اين دو گونه براي اولين بار از استان كرمانشاه گزارش مي‌شوند و گونه T. laevis با بيش‌ترين پراكنش، گونه غالب در استان مي‌باشد.

To identify the species of causal agent of wheat bunt disease, 449 infected spikes were collected from rainfed wheat fields in different regions of Kermanshah province, during May and June 2004. Microscopic characteristics of teliospores including diameter, color, exospores ornaments, number of nets on the diameter of teliospores, depth of nets at 40X and 100X magnifications of light microscope and teliospores germination behavior in water agar(WA) media and also some complementary methods were studied for species determination. 417 isolates were identified as Tilletia laevis and 4 isolates as T. caries, the causal agents of common bunt, and also 28 isolates as T. controversa the cause of dwarf bunt. T.caries and T. controversa were just recognized among the collected isolates from Gilangharb and Bivanij, respectively. These two species are newly recorded from Kermanshah province and T. laevis is the predominant species in this province.