رابطه ميزان تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A با محتوي نسبي آب برگ دو رقم كلزا (Brassica napus L.)

The relationship between water evaporation from evaporation Pan with relative water content of two rapeseed cultivars (Brassia napus L .)

به منظور بررسي رابطه بين مقادير مختلف تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A با محتوي نسبي آب برگ (RWC) و تعيين مناسب‌ترين زمان آبياري دو رقم كلزا، آزمايشي در يك طرح فاكتوريل اسپليت پلات قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو منطقه پاكدشت و كرج اجرا گرديد. دورهاي آبياري بر اساس 45، 65 و 85 ميلي متر تبخير از سطح تشك تبخير كلاس A و مقدار آب ياري به ميزان 60، 80 و 100 درصد آب تبخير شده، پس از خروج گياه از مرحله روزت منظور شدند. مقدار آب آبياري منظور شده به روش فوق به عنوان عاملي اصلي و رقم هاي طلايه و7045.91 PF به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. بدين ترتيب با محاسبه تبخير و تعريق تجمعي از سطح تشتك تبخير كلاس A و با در نظر گرفتن مقدار آب آبياري بر حسب درصد، قبل از آبياري هر يك از كرتها اقدام به اندازه‌گيري محتوي نسبي آب برگ گرديد. نتايج حاصل نشان داد كه با كوتاه شدن دور آبياري تا mm 45 و محتوي نسبي آب برگ 22/74% كه معادل افزايش مقدار آب مصرفي تا 80% آب تبخيرشده بود، عملكرد دانه به حداكثر ميزان خود يعنيkg/ha 2538 رسيد. در دور آبياري 65 ،بيش‌ترين ميزان عملكرد در محتوي نسبي آب برگ 40/67% و يا به عبارت ديگر آبياري به ميزان 80% مقدار آب تبخير شده و معادلkg/ha 2252 بود. كمترين ميزان عملكرد دانه در دورآبياري mm85 و محتوي نسبي آب برگ 67/61% و يا به عبارت ديگر در مقدار آب مصرفي 60% آب تبخير شده از سطح تشتك تبخير كلاس A و به ميزان kg/ha1046 حاصل گرديد. لذا چنين نتيجه گيري مي شود كه در دورهاي آبياري mm 45و 65 يا تنش‌هاي آبي ضعيف، انجام آبياري در محتوي نسبي آب برگ بيش‌تر از مقدارهاي ذكر شده تاثيري در افزايش عملكرد ندارد. متوسط مقدار محتوي نسبي آب برگ رقم 7045.91 PF و طلايه در دور ها و مقدار هاي آب مصرفي مورد آزمون به ترتيب معادل 15/70و75/ 68 درصد بود، اين امر نشان دهنده مقاومت بيش‌تر رقم 7045.91 PF به خشكي بوده و به نظر مي رسد مي توان از اين شاخص به عنوان معياري جهت گزينش ارقام مقاوم به خشكي استفاده نمود.

In orther to determine the relationship between evaporation of water from evaporation pan with relative water content and the best time of irrigation, an experiment was conducted in factorial split plot design on the basis of randomized complete block design with three replications in Pakdasht and Karaj , iran . Irrigation intervals based on 45, 65 and 85 mm evaporation from panwewe considered and irrigation water amount in 3 levels consumption in 3 levels (45, 65 and 100 precent of evaporation) was considered into factorial as main factor and cultivars in two levels Talayieh and PF 7045.91 was considered as subfactor .In all irrigation intervals, the relative water content measured before irrigation of each plots.The results indicated that , decrease of intervals to 45 milimeter and increase of irrigation water amount to 80% (the amount of relative water content was %74/22) lead to maximum seed yield (2538/0 kg/ha) Minimum amunt of seed yield (1046/0 kg/ha) was obtained with irrigation interval of 85 mm of evaporated pan water or irrigation water amount %60 and %61/67 of relative water content . Average amount of RWC for PF 7045.91 and Talaye were %70.15 and %68.75 .This indicated that to water stress tolerance in PF 7045.91 was more than talaye and relative water content can be used as a selective index for selection of drought tolerant cultivars .