اثر تنش خشكي بر مقدار كلروفيل‌هاي a و b برگ دو رقم كلزا (Brassica napus L.)

The effect of dry stress on the amount of chlorophyll a and b of two Types of (Brassica napus L.)

به منظور بررسي اثر تنش آبي بر مقدار كلروفيل‌هاي a و b برگ دو رقم كلزا (Brassica napus L.) آزمايشي به صورت طرح فاكتوريل اسپليت پلات در قالب بلوك‌هاي تصادفي با سه تكرار در دو منطقه پاكدشت و كرج در سال‌هاي 1377 و 1378 اجرا گرديد. دور آبياري در سه سطح (45 ، 65 و 85 ميلي‌متر تبخير از سطح تشتك تبخير كلاس A) و مقدار آب مصرفي در سه سطح (آبياري به ميزان 60 ، 80 و 100 درصد آب تبخير شده پس از خروج گياه از روزت) به صورت فاكتوريل به عنوان عامل اصلي و رقم در دو سطح ( طلايه و PF7045.91 ) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد. نتايج حاصل نشان داد كه با كوتاه شدن دور آبياري و افزايش مقدار آب مصرفي تا 80 درصد مقدار آب تبخير شده از سطح تشتك تبخير كلاس A ، مقدار كلروفيل‌هاي a و b به ترتيب حداكثر تا mg/g 008587/0 و mg/g 006574/0 افزايش يافت. اثر متقابل دور آبياري و رقم نشان داد كه با كم شدن شدت تنش حاصل از كاهش دور آبياري، ميانگين مقدار كلروفيل a و b افزايش يافت به صورتي كه در دو رقم PF7045.91 و طلايه بيش‌ترين ميزان كلروفيل a به ترتيب mg/g 008968/0 و mg/g 007256/0 و كلروفيل b mg/g 007245/0 و mg/g 004669/0 بود. با مطالعه اثر متقابل مقدار آب آبياري و رقم مشخص شد كه با افزايش مقدار آب مصرفي تا 80 درصد ميزان تبخير شده، ميانگين مقدار كلروفيل a براي دو رقم PF7045.91 و طلايه به ترتيب تا mg/g 007754/0 و mg/g 006164/0 و مقدار كلروفيل b به ترتيب تا mg/g 005949/0 و mg/g 003848/0 افزايش يافت. دليل اين امر حساسيت زياد ميزان كلروفيل‌هاي a و b به تنش آبي از طريق افزايش تخريب و همچنين كاهش ساخت آن‌ها در مقدارهاي آب مصرفي كمتر از 80? ميزان آب تبخير شده است. از دلايل ديگر كاهش دوباره ساخت آنها در مقدارهاي آب بيش از 80? به واسطه كاهش ميزان اكسيژن در خاك هرچند به صورت كم و موقتي است.

This research was conducted using a factorial split plot design on the basis of randomized complete block with three replications in Pakdasht and Karaj, Iran. There were two factors, Irrigation intervals (45, 65 and 85 milimeter evaporation from pan) and irrigation water amounts of 60, 80 and 100 percentage of evaporation into factorial as main factor and cultivar (Talayieh and PF7045.91) as subfactor.The results indicated that with irrigation, intervals decrease and water amount increase to 80% , amount of chlorophyl a and b reached to maximum (0/008587 mg/g and 0/006574 mg/g respectively ). Interaction effect of irrigation interval and cultivar showed with decrease of irrigation interval or water stress intensity , amount of chlorophyl a and b increased, the maximum amount of chlorophyl a in talayeh and PF7045.91 were 0.008968 mg/g and 0.007256 mg/g and for chlorophyl b were 0.007245 mg/g and 0.004669 mg/g.Irrigation water amount and cultivar showed interaction as increase of water amount to %80, resulted in increase of average amount of chlorophyl a in PF7045.91 and Talayeh (0.007754 mg/g and 0.006164 mg/g respectively) and chlorophyl b increased to 0.005949 mg/g and 0.003848 mg/g.