گياهان ميزبان‌ سفيد بالك‌ها (Homoptera: Aleyrodidae) در بعضي مناطق ايران

Host plants of whiteflies (Homoptera: Aleyrodidae) in many regions of Iran

بر اساس نمونه‌برداري‌هاي انجام شده طي سال‌هاي 1385- 1376 در برخي مناطق ايران نظير استان‌هاي فارس، اصفهان، تهران، سمنان، گيلان، مازندران و گلستان، 214 گونه‌ي گياه ميزبان از 127 جنس و 58 خانواده‌ براي سفيد بالك‌هاي ايران (Homoptera: Aleyrodidae) شناسايي گرديده است. بررسي‌ها نشان داد كه بيشترين تعداد ميزبان‌هاي گياهي براي سفيد بالك‌هاي ايران به ترتيب در خانواده‌هاي Leguminosae (21 گونه)، Malvaceae (18 گونه)، Solanaceae (14 گونه)، Rosaceae (14 گونه)، Compositae (13 گونه)، Rutaceae (8 گونه)، Euphorbiaceae (8 گونه)، Oleaceae (8 گونه)، Brassicaceae (7 گونه) و Cucurbitaceae (7 گونه) قرار دارند. نمونه‌برداري‌هاي انجام شده در فصل‌هاي مختلف سال و در مناطق مختلف استان‌هاي مذكور نشان داد كه برخي ميزبان‌ها مانند اوكاليپتوس (Eucalyptus camaldulensis, Myrtaceae)، مورد (Myrtus communis, Myrtaceae)، بنگرو (Vitex pseudo – negundo, Verbenaceae)، پنيرك (Malva parviflora, Malvaceae)، كنار (Ziziphus lotus, Rhamnaceae) و كرچك (Ricinus communis, Euphorbiaceae) به دليل هميشه‌سبز بودن و داشتن شاخ و برگ فراوان در تمام مدت سال، به عنوان پناهگاه‌هاي مهمي جهت زمستان‌گذراني و بقاي سفيد بالك‌ها محسوب مي‌گردند. بنابراين شناسايي ميزبان‌هاي مهم سفيد بالك‌ها در فصل زمستان و نيز آغاز فصل بهار و برنامه‌ريزي جهت كاهش و يا حذف ميزبان‌هاي مزبور از حاشيه‌ي مزارع، مي‌تواند گامي اساسي در راستاي مديريت تلفيقي (IPM) سفيد بالك‌ها محسوب گردد.

Upon the conducted samplings through 1997-2006 in different regions of Iran including: Fars, Isfahan, Tehran, Semnan, Guilan, Mazandaran, and Golestan provinces, 214 species of host plants belong to 127 genera, and 58 families for Iranian whiteflies (Homoptera: Aleyrodidae) were ldentified. The most number of whitefliesʹ host plants were determined in the families Leguminosae (21 species), Malvaceae (18 species), Solanaceae (14 species), Compositae (13 species), Rosaceae (14 species), Rutaceae (8 species), Euphorbiaceae (8 species), Oleaceae ( 8 species), and Brassicaceae (7 species), respectively. On the basis of conducted studies in different seasons, and different regions of the sampled provinces, many host plants including: Eucalyptus camaldulensis (Myrtaceae), Myrtus communis (Myrtaceae), Vitex pseudo - negundo (Verbenaceae), Malva parviflora (Malvaceae), Ziziphus lotus (Rhamnaceae) and Ricinus communis (Euphorbiaceae) were determined as important shelters for hibernation and survival of aleyrodids, because of evergreen and having the abundant foliages through year. Therefore, identification of important whitefliesʹ host plants in winter and early of spring, and planning for reduction or elimination of them from around the fields, can be accounted as fundamental process in Integrated Pest Management (IPM) of aleyrodids.