كليدواژه :
corn , تنش , Delayed irrigation , ذرت , كم آبياري , STRESS
چكيده فارسي :
به منظور بررسي اثر كم آبياري در مراحل ابتدايي رشد بر برخي صفات ذرت، آزمايشي به صورت 3 آزمايش مجزا، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 5 تكرار در مزرعه ي تحقيقاتي ايستگاه تحقيقات كشاورزي خراسان (طرق) انجام گرديد كه هر بلوك معرف يك تيمار تنش آبي بود. ارقام عبارت بودند از هيبريدهاي سينگل كراس 704، 647 ، 604 و 301. در آزمايش اول (I1) آبياري از ابتداي كاشت بر اساس نياز گياه و بدون تنش تا پايان دوره ي رشد گياه ودر آزمايش هاي دوم (I2) و سوم (I3) آبياري دوم به ترتيب پس از 70% و 90% تخليه مجاز رطوبتي از خاك انجام گرفت. نتايج حاصل نشان مي‌دهد اعمال تنش تا 70% تخليه مجاز رطوبتي (I2) باعث تغييرات غير معني‌داري در صفات تعداد كل برگ، تعداد برگ بالاي بلال، طول بلال، قطر بلال، قطر چوب بلال، تعداد رديف دانه در بلال، تعداد دانه در رديف، وزن هزار دانه، عمق دانه و افزايش شاخص برداشت بلال در اكثر ارقام گرديد. عملكرد كليه ي ارقام نسبت به شاهد افزايش غير معني‌داري يافت. تنش تا90% تخليه مجاز رطوبتي (I3) باعث تغييرات معني‌داري در صفات قطر ساقه، تعداد كل برگ، تعداد رديف دانه و درصد چوب بلال و تغييرات غير معني‌داري در ساير صفات مورد بررسي گرديد. عملكرد ارقام نيز تحت اين تنش كاهش يافت، كه اين كاهش فقط در ارقام 704 و 301 معني‌دار بود. با توجه به نتايج به دست آمده مي توان با گرفتن چند آب اوليه از ذرت، تا 70% تخليه مجاز رطوبتي از خاك، آبياري را به تعويق انداخت. استفاده از هر 4 رقم به علت نداشتن تفاوت معني‌دار با شاهد (I1) توصيه مي‌شود ، ولي به نظر مي آيد كه رقم 604 به دليل بالا بودن عملكرد دانه تحت تنش و ميان رس بودن بهتر باشد. در صورت محدودتر بودن آب مي‌توان از رقم 647 به علت نداشتن تفاوت معني‌دار با شاهد استفاده كرده و آبياري دوم را تا90% تخليه مجاز رطوبتي به تاخير انداخت. بنابراين رقم 647 در بين ارقام مورد بررسي تحمل بيشتري به تنش رطوبتي داشته است. با استفاده از اين روش راندمان استفاده از آب در ذرت بالا مي رود.
چكيده لاتين :
In order to study the effect of delayed irrigation in primary stages of growth on yield and yield components of Corn, an experiment was conducted in agricultural research center of Khorasan (Torogh). This research was done in 3 separated experiments in randomized complete block with 5 replications. Each block was an indicator of a water stress treatment. Varieties consisted of single cross hybrids of 704, 647, 604 and 301. Date of planting was 23rd Ordibehesht for all experiments (I4). In experiment (I), irrigation started from the beginning of the planting, according to the plant needs (50% allowable water depletion) uptothe end of plant growth, and in experiment (2) and (3) first irrigation was done in 70% and 90% of allowable water depletion. Results showed that the varieties had significant differences in their morphology and physiology. Stress up to 70% allowable water depletion (1,2) resulted to decreasing attributes such as plant height, ear height, number of total and also upper leaves, number of seed row per ear and increasing stem diameter, ear length, ear diameter, wood diameter, number of seed per row, weight of 1000 seed, seed depth and harvest index in most varieties. Also yields of varieties 704, 647, 604 and 301 were 11.959, 11.745, 12.09 and 10.201 ton per hectare compared to control having the averages of 11.473, 11.489, 11.971 and 10.033 ton per hectare improved significantly.
Stress intensity up to 90% allowable water depletion (3) resulted to increased characters like as stem diameter, number of seed row and decreased other characters in the most varieties compared to control. Yields of varieties under this treatment decreased. This decrease was significant just in varieties 704 and 301. Based on results, it will be possible to delay second irrigation up to 70% allowable water depletion. In case of water limitation, variety 647 can be used for its better yield with regard to the others and donʹt have significant difference with control. In this case the second irrigation up to 90% allowable water depletion will be delayed. Also it seems that the variety 647 has more resistance to water stress than the others.
