بررسي اثرات آللوپاتيك عصاره آبي بقاياي سه رقم كلزا در غلظت‏هاي مختلف (Brassica napus L.) بر جوانه‏زني و رشد دانه‏رست برخي علف‏هاي هرز

Allelopathic Effects of Three Cultivars of Rapeseed (Brassica napus L.) Aqueous Extracts at Different Concentrations on Germination and Seedling Growth of Some Weeds

آللوپاتي مكانيسم تداخل گياهان زنده يا مرده‏اي است كه با آزاد سازي مواد شيميايي، روي گياهان مجاورشان تاثير (بيش‏تر منفي) مي‏گذارند و اين مي‏تواند عاملي براي كاهش استفاده از علف‏كش‏ها و كنترل علف‏هاي هرز مقاوم به علف‏كش‏ها باشد. گونه‏هاي براسيكا از جمله كلزا داراي توانايي آزاد سازي مواد سمي در محيط و ايجاد محيطي نامطلوب براي جوانه‏زني و استقرار علف‏هاي هرز‏ مي‏باشند. هدف از انجام اين تحقيق مشخص كردن ارقامي از كلزا با پتانسيل توليد مواد آللوپاتيك بيش‏تر و استفاده از آن‏ها در مديريت علف‏هاي هرز است. بنابراين ‏‏آزمايشي براي بررسي اثر غلظت‏هاي مختلف عصاره آبي ارقام كلزا بر بذ‏ور برخي علف‏هاي هرز رايج در كرمانشاه، مانند جو وحشي، يولاف وحشي، تاج خروس سفيد و ترشك در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل سه رقم كلزا (طلايه، اكاپي و اپرا) و غلظت عصاره (100% ، 50% و شاهد) بودند. صفات مورد اندازه‏گيري نيز شامل درصد جوانه‏زني، درصد بازدارندگي، سرعت جوانه‏زني، طول ريشه‏چه و طول ساقه‏چه بود. نتايج حاصل نشان داد كه با افزايش غلظت عصاره آبي تمام ارقام كلزا، ميزان جوانه‏زني و رشد دانه رست به طور معني‏داري كاهش يافت؛ به ‏خصوص عصاره كلزا بيش‏ترين تاثير خود را بر جوانه‏زني و رشد دانه رست تاج خروس داشت. هم‏چنين از بين ارقام مختلف، عصاره اپرا نسبت به اكاپي و طلايه درصد بازدارندگي بيش‏تري را نشان دادند.

Allelopathy is an interference mechanism in which living or dead plants release allelochemicals exerting an effect (mostly negative) on the associated plants, and this might be a chance to reduce the use of herbicides and could be an additional tool to control herbicide-resistant weeds. The species of Brassica tissue such as rapeseed could be attributed to their ability to release toxic substances in the environment and to create an unfavorable environment for weed germination and establishment. The objective of this study was to select suitable cultivars of rapeseed with high allelochemical and use of them in weed management. Accordingly, an experiment was carried out to assess allelopathic potential of cultivars of rapeseed vegetative parts on some common weeds in Kermanshah region (wild barley, wild oat, tumbleweed amaranth and curly dock) in randomized completely block design. The factors consisted of cultivars (opera, talaieh and okapy) of rapeseed and concentration (100%, 50% and control).Measured traits were germination percentage, inhibitory percentage, speed of germination, rootlet length and hypocotyl length. The bioassay experiments showed that by increasing the aqueous extract concentrations of rapeseed’s cultivars, the germination rate and seedling crops of weed were decreased (P < 0.001). Especially the residual extract of rapeseed had most effect on germination and seedling growth of tumbleweed amaranth. In particular, opera extracts caused greater inhibitory percentage on weeds than talaieh and okapy.