اثر قطع گروهي درختان پهن‌برگ بر عمق، جرم مخصوص و دماي برف (مطالعه موردي: جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود)

The effect of hardwood group cutting on accumulation, density and temperature of snow (Case study: Kheyrud forest research station)

قطع درختان مي‌تواند اثرهاي مختلفي در جنگل‌ها داشته باشد. در اين تحقيق دو منطقه جنگلي به‌عنوان مناطق قطع و شاهد انتخاب شدند تا تغييراتي كه در اثر قطع درختان بر روي عمق، جرم مخصوص و دماي برف در جنگل رخ مي دهد، بررسي شود. براي اندازه‌گيري عمق برف متناسب با توپوگرافي، شيب و مساحت منطقه،10 پيكه در قطعه قطع و 10 پيكه در قطعه شاهد نصب شد و هر 5 روز، ارتفاع برف در محل پيكه‌ها اندازه‌گيري شد. به‌منظور تعيين جرم مخصوص، هر 5 روز يك‌بار چاله‌اي در برف حفر و با وسيله نمونه‌برداري با حجم 500 سانتي‌متر مكعب در عمق‌هاي مختلف به فاصله 10 سانتي‌متر از هم و از سطح برف تا سطح زمين از داخل برف نمونه‌برداري شد. به كمك دماسنج، دماي برف نيز در عمق‌هاي مختلف اندازه‌گيري شد. نتايج نشان مي دهد كه ميانگين جرم مخصوص برف در منطقه قطع 178/0 گرم بر سانتي‌متر مربع و در منطقه شاهد 151/0 گرم برسانتي‌متر مربع مي باشد كه از نظر آماري تفاوت معني داري بين آنها مشاهده نمي شود. همچنين كاهش تاج‌پوشش ناشي از قطع درختان با عمق برف و افزايش آن ارتباط معني‌دار دارد و سبب عمق برف بيشتر مي‌شود، به طوري‌كه ميانگين ارتفاع برف در منطقه شاهد 88/13 سانتي‌متر است و با انجام قطع مقدار آن به 15/21 سانتي‌متر افزايش مي يابد. افزايش دماي برف نيز رابطه معني‌دار با كاهش تاج‌پوشش دارد. به‌طوري كه ميانگين دماي برف در قطعه شاهد 3/3- درجه سانتي‌گراد است كه با قطع درختان به 3/10- درجه سانتي‌گراد مي‌رسد.

Tree cutting can affect different aspects of forests. To investigate the changes on snow accumulation, density and temperature due to tree cutting in the forest, two forestry regions were selected, one control and the other the cutting region. For measuring snow accumulation, 10 pickets in cut area and 10 pickets in control area were installed and snow height was measured every 5 days. For determining the density, a snow profile was dug and sampling was done with 500 cm3 sampler from different depths every 5 days. Finally snow temperature was measured in different depths with thermometer. The results indicate that the average of snow density in cutting region and control region are 0.178gr/cm3 and 0.151gr/cm3, respectively and there isnʹt any significant difference between them. Also decreasing in canopy due to tree cutting has a significant relation with snow accumulation and its depth, which increases and they all together result more snow accumulation. So average of snow height in control region was 13.88cm and after cutting increased to 21.15cm. Snow temperature increasing is significantly related to the decreases in canopy. Therefore the average of snow temperature in control region is -3.3°C which decreases to -10.3°C by cutting the trees.