بررسي و تحليل جامعه‌شناختي ترس از جرم و رفتارهاي غيرمدني در ميان زنان شهر تهران (با تاكيد بر هويت جنسي و هويت مدني)

Sociological Evaluation and Analysis of Fear of Crime and Uncivil Behaviors among Tehrani women (A Focus on Gender Identity and Civil Identity)

ترس از جرم و پيامدهاي رواني و اجتماعي آن در ميان زنان به نوعي نگراني عام در سطح جوامع فعلي دنيا تبديل و سبب شده تا صاحب‌نظران و محققان در حوزه‌هاي مختلف، در ايران و ساير كشورها، به ريشه‌يابي و تحليل مسيله در عرصه‌هاي مختلف حيات اجتماعي بپردازند. تحقيقات نشان مي‌دهد، با وجود اينكه زنان كمتر قرباني جرايم مختلف مي‌گردند، ترس بيشتري را به‌لحاظ ذهني تجربه مي‌كنند و در حيات اجتماعي خود احساس ناامني بيشتري در مقايسه با مردان دارند. نظر به واقعيت حضور اجتماعي زنان و اهميت مقوله تامين امنيت آنان در وجوه عيني و ذهني بررسي تجربي ترس از جرم و رفتارهاي غيرمدني به‌عنوان شاخص اصلي فقدان/ضعف امنيت اجتماعي ـ رواني و تهديد حقوق شهري و شهروندي زنان در عرصه‌هاي عمومي، ضرورت دارد و ارزيابي شرايط محيطي و عوامل خطرزاي فرهنگي ـ اجتماعي كه حضور مطلوب زنان در اجتماع عمومي را دچار آسيب و اختلال مي‌سازد حايز اهميت است. مقاله حاضر، كه بر اساس يافته‌هاي پژوهشي كيفي درباره چيستي و چگونگي شكل‌گيري ترس از جرم و رفتارهاي غيرمدني در فضاهاي عمومي در ميان زنان شهر تهران تدوين شده است، منشا اصلي مسيله هراس زنان از جرم و سو رفتارهاي مدني را از منظري جامعه‌شناختي مورد بررسي قرار داده است. اين تحقيق با روش كيفي و ابزار مصاحبه عميق صورت گرفته است. جامعه آماري شامل زنان 18ـ 55 ساله ساكن تهران است كه از ميان آن‌ها نمونه‌اي در دسترس به حجم 40 نفر انتخاب شدند. نتايج مصاحبه‌هاي عميق نشان مي‌دهد كه ترس زنان از جرم و رفتارهاي غيرمدني به‌ويژه ريشه در جنسيت اجتماعي و جريان‌هاي جامعه‌پذيري جنسيتي در بستر تاريخي ـ فرهنگي خاص جامعه ما دارد كه هويت جنسي زنان را در نگاه عموم برجسته و بر هويت انساني و مدني آنان مسلط ساخته است و از طريق نوعي تقليل هويتي، موجب آسيب و آزارديد‌گي عيني، نگراني و هراس از حضور در فضاهاي عمومي شده است.

Fear of crime and mental and social consequences of it among women has become a general worry in today’s societies. This therefore, has caused all thinker and researchers in Iran and the other countries in different fields to find the main causes of this problem and analyzes it. Because of social attendance and importance of security provision, both subjective and objective , it is necessity to do an empirical study on fear of crime and uncivil behavior as a main indicator of the absence or weakness of social- psychological –security and threat of “women’s civil and citizenship rights” in public spheres. Regarding this matter, the assessment of environmental conditions and social – cultural risk factors disorder the desirable attendance of women in public spheres. Consequently, the current article aims at study the main source of women’s fear of crime and social uncivil behavior on sociological prospect, based on qualitative research findings about how fear of crime and uncivil behavior in public spheres is formed among women in Tehran. This research is performed based on a qualitative method and deep interview. Statistic population consists of women between 18-55 years old, living in Tehran that from them 40 peoples are selected as the sample of study. Research findings show that fear of crime and uncivil behavior are rooted in “social gender” and “gender socialization” process in our unique society and its historical – cultural context, that make it overcome gender identity on their human and civil identity, so that, via an identity reduction, a subjective and objective harm and anxious of attending in public spheres has been occurred.