سنجش و اندازه گيري آلودگي هاي فلزات سنگين (Zn, Cr, Ni, Cd) در رسوبات ساحلي خليج فارس

Determination of pollution caused by heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd in the Persian Gulf coastal sediments

در سال هاي اخير فعاليت هاي اقتصادي متعددي نظير پالايش نفت خام، توليدات آلومينيوم و روي، تعمير و ساخت كشتي، تخليه و بارگيري انواع مواد معدني و شيميايي و غيره در بندرعباس به عنوان مركز توسعه جنوب كشور ايران شكل گرفته كه اين موضوع موجب تشديد بار آلودگي و تخريب اكوسيستم حساس آب هاي ساحلي منطقه شده است. لذا شناسايي و اندازه گيري و رديابي عناصر فلزات سنگين در رسوبات آب هاي ساحلي با توجه به اثرات زيانباري كه بر اكوسيستم هاي دريايي و از جمله آبزيان و به تبع آن بر انسان دارد از اهميت ويژه اي برخوردار است. بر اين مبنا در اين تحقيق ميزان فلزات سنگين روي، كروم، نيكل و كادميوم در رسوبات ساحلي بندرعباس توسط دستگاه طيف سنجي جذب اتمي مورد سنجش قرار گرفت. كليه مراحل نمونه برداري و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام انجام شد. بدين ترتيب متوسط غلظت فلزات سنگين روي، كروم، نيكل و كادميوم در رسوبات به ترتيب 3/0± 1/89 ، 3/0± 4/90 ، 3/0± 9/27 و 2/0± 1/2 ميكرو گرم بر گرم وزن خشك رسوب بدست آمد. اين مقادير با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهاني و ديگر مناطق داخلي و خارجي مقايسه و تجزيه و تحليل شد. بررسي آماري (ANOVA : Single Factor) نشان داد كه متوسط غلظت فلزات سنگين روي، كروم، نيكل و كادميوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معني داري دارند. دو عنصر كادميوم و روي با ضريب هم بستگي 7651/0 بيشترين هم بستگي را دارند و بعد از آن به ترتيب عناصر نيكل و كروم با ضريب هم بستگي7410/0 ، كادميوم و كروم با ضريب هم بستگي599/0 ، روي و كروم با ضريب هم بستگي 5603/0 و نيكل و روي با ضريب هم بستگي1704/0 قرار دارند. با توجه به ضريب هم بستگي مثبت و معني دار بين كادميوم و روي، كادميوم و كروم و هم چنين روي و كروم مشخص مي شود كه منشا ايجاد فلزات سنگين كادميوم، روي و كروم در رسوبات يكسان است. ضريب هم بستگي كادميوم با نيكل معني دار نيست و هم چنين پايين بودن ضريب هم بستگي نيكل و روي نيز، نشان دهنده يكسان نبودن منبع نيكل با ديگر عناصر است.

In recent years, many industries activities such as refining crude oil, aluminum and zinc production, ship repair and construction, loading and unloading of minerals and chemicals, etc. As a development center in Bandar Abbas, southern Iran, which formed the subject exacerbate pollution load destruction of sensitive ecosystems coastal waters region. Therefore, measures to identify and measure heavy metals and trace elements with regard to harmful effects on marine ecosystems including aquatic and consequently affects puts man in sediments of coastal waters is an important. Based on this in this study the amount of heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd in sediments in coastal areas target Bandar Abbas apparatus flame atomic absorption spectroscopy (AAS) was measured. All stages of sample and digestion of sediment according to standard methods (MOOPAM) were. Thus, the average concentration of heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd in sediments, respectively 89.1± 0.3, 90.4± 0.3, 27.9± 0.3 and 2.1 ± 0.2 (?g g-1) dry weight sediment, respectively. This value with an average concentration of elements in sediments above and other global internal and external areas were analyzed and compared. Statistical analysis (ANOVA: Single Factor) showed that the average concentration of heavy metals Zn, Cr, Ni and Cd in sediment are significant differences between the crossings. Two elements Cd and Zn with a correlation coefficient of 0.7651 have the highest correlation and then the order of elements Ni and Cr with the coefficient correlation 0.7410, Cd and Cr with the coefficient correlation 0.599, Zn and Cr coefficient correlation 0.5603 and Ni and Zn with the coefficient correlation 0.1704 are. With coefficient significant and positive correlation between Cd and Zn, Cd and Cr, Zn and Cr and finally be determined that the source of pollution in the sediments of these elements is the same. The results show there are no statistically significant correlations for Cd, Ni coefficient.