بازتاب باورهاي نجومي در خمسه خواجوي كرماني

The Reflection of Astronomical Beliefs in Khwaju Kermaniʹʹs Khamseh

ايرانيان در گذشته، مانند بيشتر اقوام، خورشيد و اختران را با تامل و انديشه مي‌نگريستند. به اين علت، درباره آسمان ـ كه بخشي از فرهنگ و اساطيررا تشكيل مي‌دهد ـ باورها و تفكراتي به ادبيات راه پيدا كرد و اديبان فارسي‌زبان كم‌وبيش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبيرهاي اين دانش را وارد شعر و نثر كردند، تا جايي كه نام ستارگان، سيارات، صورت‌هاي فلكي، ... وگرايش‌هاي ذهني عامه درباره آنها، سراسر ادب فارسي را فرا گرفت و زيباترين تعبيرها، افسانه‌ها و صورت‌هاي خيالي را آفريد. در اين مقاله، ابتدا علم احكام نجوم و باورهاي شكل‌گرفته پيرامون آن، در خمسه خواجو به شيوه كتابخانه‌اي بررسي شده و سپس، به روش تحليلي ـ توصيفي به‌نگارش درآمده است.

Like most nations, ancient Iranians pondered on the sun and stars. Beliefs and thoughts which were part of culture and myths were introduced to literature, too, and Persian literary men became almost familiar with astronomy, and brought terminology and concepts of the science in poetry and prose, so that name of stars, planets and constellations as well as public attitudes about them engulfed all of the Persian literature, and created the most glamorous concepts of fiction and fictional images. In this article astrology and beliefs about them (Khwaju Kermaniʹs Khamseh) are studied in a library research method through descriptive-analysis.