بررسي تصويرسازي به شيوه لاكي در اصفهان عصر قاجار

A Survey of Illustrating With Lacquer Technique In Isfahan Qajar Epoch

نقاشي لاكي در دوره قاجار به اوج شكوفايي خود رسيد و پس از آن به آرامي رو به زوال نهاد . از آن جا كه هنرمندان اصفهاني بيش ترين سهم را در گسترش و شكوفايي آثار نقاشي و تصوير سازي لاكي بر عهده داشته اند، اين مقاله با هدف شناخت هرچه بيش تر زمينه و قابليت‌هاي هنر تصوير‌سازي در هنر ايراني بر گردآوري تصاوير لاكي در اصفهان دوره قاجار متمركز شده و با توجه به مفهوم و تعريف تصويرسازي، مضامين و موضوعات موجود در نقاشي هاي لاكي مكتب اصفهان را مورد بررسي قرار داده است.پرسش هاي اصلي اين پژوهش عبارتند از: 1- آيا مي توان بعضي از آثار شيوه لاكي را در رديف هنر تصويرسازي قرار داد؟ 2- مضامين آثار تصويرسازي شده توسط هنرمندان اصفهاني دوره قاجار چيست؟ 3- كدام موضوع بيش تر مورد توجه تصويرسازي به شيوه لاكي در اصفهان بوده است؟ نتايج تحقيق نشان مي دهد كه نقاشي لاكي عصر قاجار، علاوه بر اين كه ويژگي هاي شيوه رايج نقاشي قاجاري را با خود دارد و داراي جنبه هاي تزييني ، تصويري و كاربردي نيز مي باشد، بستر مناسبي براي تصويرسازي نيز محسوب مي شود. هنرمندان با وجود همه محدوديت هاي اين بستر جديد و نامتعارف، باز هم به تصويرسازي موضوع هاي متنوع ادبي، تاريخي و ديني بر روي قلمدان ها و ساير اشيا لاكي پرداختند. در پاسخ به سوالات تحقيق مشخص شد موضوع اين آثار براساس مشتركات محتوايي، در سه مضمون : 1- ادبي 2- تاريخي 3- ديني، قابل طبقه‌بندي است كه موضوع بيش تر آثار در بخش ادبي، داستان هايي از پنج گنج نظامي، در بخش تاريخي صحنه هايي از جنگ ها و در بخش ديني، رواياتي از حضرت مريم و مسيح (ع)بوده است. اين پژوهش بر اساس روش تحقيق توصيفي- تحليلي انجام يافته و شيوه گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي و مشاهده‌اي بوده است.

Lacquer painting in Qajar epoch had decorative, visual & practical aspects besides of including the current techniques of Qajar art & hence, is regarded as a suitable base for Illustrating. Despite of all the limitations of this new unusual base, the artists still used it for their literary, historical & religious illustrations.Lacquer paintings were flourished in Qajar epoch and then, fade away. Since Isfahanian artists had a great contribution for spreading and flourishing lacquer painting and illustrating, this article is focused on gathering lacquer illustration in Qajar epoch Isfahan and considering the definition and the concept of those illustrations, studies the subject of Isfahan lacquer paintings. The main research questions are: 1-Is it possible to put some lacquer style art works in the row of illustrations? 2- What are the contents of illustrating artworks which had been done by Isfahanian artists in Qajar period? 3- Which topics were most interesting in lacquer style illustration in Isfahan? The results show that the topics of these works get categorized according to their common contents, to three groups: 1-literary 2-historical 3-religiuos. In literary group contents were almost, inspired from Nizami`s " Panj Ganj", in historical group, some scenes of wars and in religious group, stories about the Virgin and Jesus This study was done based on descriptive - analytical method and data collection was observational and by the library searches.