تاملي بر داستان حُسن و دل سيبك نيشابوري

A Mystical Review of the Romantic Story of “Hosn–o–Del’’ by Sibak–e–Neishaburi

منظومه عاشقانه حُسن و دل سيبك نيشابوري يكي از داستان‌هاي تمثيلي ادب فارسي است كه با وجود برخورداري از ظرايف ادبي و شيوه منحصر‌به‌فرد نگارنده، در استفاده از داستاني عاشقانه براي تبيين سلوك نفساني و سير الي‌الله، كم‌تر مورد توجه محققان و اديبان قرار گرفته است. اين مقاله تلاشي است در معرفي و شناساندن برخي از جنبه‌هاي درخور تامل ادبي و عرفاني اين اثر به علاقه‌مندان ادبيات فارسي و عرفان و تصوف اسلامي. استفاده سيبك نيشابوري از اصطلاحات مربوط به ادبيات غنايي در تبيين مراتب سير و سلوك نفساني، ديدگاه وي در مورد «عشق»، بررسي رابطه ميان «عشق» و «عقل» در داستان حسن و دل، و سرانجام تاثيرپذيري سيبك از آثار نظامي، حافظ، فردوسي، سهروردي، و كِرشِن مِشِر در نگارش اين داستان از مهم‌ترين مواردي است كه در اين مقاله به آن‌ها پرداخته مي‌شود.

“Hosn-o-Del” is one of the mystical romantic stories of the Persian literature that inspite of including a large number of literary beauties and the unique method of its composer in using a romantic story to indicate the different steps of the internal journey and the journey to God; it has not been paid enough attention by the researchers and literary men so far. This article is an attempt to introduce some of its notable mystical and literary points to the fans of Persain literature and Islamic Mysicism & Sufism. Sibak-e-Neishaburi’ s use of romantic expressions to indicate the steps of the internal journey, his opinion about “ love”, the relationship between “love ”and “ logic ”in his story and finally the effect of Nizami, Ferdowsi, Hafiz, Sohrevardi and Kershen Mesher’ s works on his story ; are the most important points that have been reviewed in this article.