نقد و بررسي ويژگي‌هاي واژگاني، زباني، دستوري، و نگارشي منتهي‌الارب

A Criticism of Cultural Features of Muntaha Al-Arb

فرهنگ‌هاي دوزبانه از ديرباز مورد توجه اهل لغت و واژه‌شناسان بوده است، زيرا اين‌گونه فرهنگ‌ها از يك‌سو رواج زبان مادر و زبان برگردان را درپي داشته و ازسوي ديگر نياز مترجمان را برآورده مي‌ساخته است. چه‌بسا در تاليف فرهنگ‌هاي دوزبانه واژه‌هايي اصيل به‌كار گرفته شده كه امروزه مهجور شده است و با احياي آن‌ها مي‌توان به تنقيح و تزكيه زبان ياري رسانيد. شايد بتوان گفت بيش‌ترين مزيت تاليف فرهنگ‌هاي دوزبانه حفظ و حراست از زباني است كه فرهنگي به آن زبان ترجمه مي‌شود و شايد اين مزيت را بايد براي هر كتابي كه از زباني به زبان ديگر برگردان مي‌شود، درنظر گرفت. اگر بنا باشد فارسي‌زبانان از هر فرهنگ يا كتابي به زبان اصلي آن بهره ببرند، بي‌گمان به ساختن واژه‌هاي معادل نخواهند پرداخت و لامحاله اين بي‌اعتنايي ضعف زبان فارسي را درپي خواهد داشت. منتهي‌الارب از گونه فرهنگ‌هاي دوزبانه‌اي است كه با وسعتي چشم‌گير بر پايه قاموس فيروزآبادي و با بهره‌گرفتن از فرهنگ‌هاي ديگر، از عربي به فارسي برگردان شده است. مقاله حاضر كوششي است به‌منظور شناساندن اين فرهنگ و بيان ارزش‌ها و يادكرد كاستي‌هاي آن، بدان اميد كه بيش‌تر مورد استفاده دانش‌پژوهان قرار گيرد.

Muntaha Al Arb Fi Loghat El Arab Arabic to Farsi dictionary was written by Abdo Rahim son of AbolKarim Safi Pour Hendi. This dictionary was compiled based on a manuscript penned by above author and was published in his time in Calcutta, then a transcription was conducted on the printed version and it was published for the second time in Tehran. The author founded this dictionary-which is one of the most validated and well-known Arabic to Farsi dictionaries-on the translated version of the invaluable book of ‘Ghamoos’ by Firoozabadi, and he has resolved its deficiencies using a number of old Arabic and Arabic to Farsi dictionaries, the names of which are given in the author’s preface. Traditionally, language experts and terminologists have been interested in bilingual dictionaries, because, on one hand, they result in extending the range of both source and translation languages and on other hand, they meet translators’ professional needs. Muntaha Al Arb Fi Loghat El Arabis also a bilingual dictionary, which is important due to application of old Farsi words, as well as presentation of precise equivalents for Arabic words and it contains written, style, grammatical and lexical features. The present article is attempting to introduce the characteristics of this dictionary, express its values and mention its deficiencies for further use of the scholars.