زمينه‌شناسي ادبيات خمري و جلوه‌هاي آن در شعر عربي و فارسي

Debates on the Backgrounds of Wine Poetry and its anifestations in Arabic and Persian Poetry

بسياري از مصطلحات ادبيات عرفاني بر بستر شعر خمري شكل گرفته كه خود از چند منبع فرهنگي اثر پذيرفته است. آداب بزم ايراني (ادب‌المنادمه) در شكل‌گيري مضمون‌هاي خمري قبل و بعد از اسلام تاثير داشت. علاوه‌بر اين، نهضت اجتماعي قرن‌هاي اول و دوم مهر خود را بر ادبيات مجن و شعر خمري به جا نهاد و طنز و اعتراض نهفته در آن زمينه‌ساز شعرهاي قلندري قرن‌هاي بعد شد. شاعران اين مكتب شعري، به تصويرسازي‌هايي در زمينه توصيف آلات بزم و شراب دست زدند كه اثر آن در ادبيات فارسي قرن‌هاي بعد انكارناپذير است. علاوه‌بر تصاوير بزمي، مضمون‌هايي چون گناه، سرزنش، توبه، و رحمت از ادبيات مجن وارد ادبيات عرفاني شد. در اين مقاله، تاثير متقابل شعر و فرهنگ ايراني و عربي در يك‌ديگر و شكوفايي زبان در شعرهاي تغزلي خمري بررسي شده است.

The Wine Poetry has been influenced by several sources. Persian Banquet tradition had an effect on the Arabic poetry of pre- Islamic and Islamic period. Besides, the social movement of the first two centuries induced the Decadent Arabic poetry, known as Mujun. The satiric and protesting aspects within it, made a background for the Qalandar literature of later centuries. Along with the expressions which were derived from Banquet tradition, other themes such as Sin and Repentance and Guilt and Mercy of God, were developed in Mystical literature by means of Mujun Poetry. In this article, we are going to explain the counter effect of the Persian-Arabic literature along with the flourishing of lyric language by means of Wine Poetry.