بررسي شيوع مصرف سيگار در دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد خوراسگان و ارتباط آن با برخي خصوصيات دموگرافيك و علايم روان‌‌پزشكي

The prevalance of cigarette smoking and some demographic and psychological characteristics in students of Islamic Azad University of Khorasgan, Iran

زمينه و هدف: استعمال دخانيات يكي از عمده‌ترين علل مرگ و مير زود هنگام در كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه است. دوران دانشجويي با توجه به ويژگي‌هاي خاص از ديد سياست‌گزاران سلامتي از جايگاه ويژه‌اي به منظور پيش‌گيري از مصرف سيگار برخوردار است. در اين پژوهش عوامل مرتبط با استعمال سيگار و ارتباط آن با برخي خصوصيات دموگرافيك و علايم روان‌پزشكي مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعي بود و جامعه آماري آن را 537 نفر از دانشجويان 7 دانشكده دانشگاه آزاد اسلامي خوراسگان تشكيل دادند كه به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه محقق ساخته و پرسش‌نامه R-90-SCL بود كه توسط گروه نمونه تكميل گرديد. روش جمع‌آوري اطلاعات از طريق گذاشتن صندوق در محل توزيع پرسش‌نامه‌ها انجام شد. اطلاعات پس از ثبت داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخه 19 محاسبه و جهت تجزيه و تحليل از آمار توصيفي و استنباطي استفاده شد. يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي اين مطالعه، 7/18 درصد دانشجويان سيگاري هستند و درصد استعمال سيگار در مردان به طور معني‌داري بيشتر از زنان مي‌باشد. بين وضعيت تاهل و وضعيت سكونت ارتباط معني‌داري مشاهده نشد. 3/27 درصد از دانشجوياني كه سيگار مصرف مي‌كنند، خانواده سيگاري دارند و ارتباط معني‌داري بين استعمال سيگار و خانواده سيگاري وجود دارد. بيشترين راه‌هاي آشنايي با سيگار براي اولين بار از طريق دوستان (75 درصد) بود. از بين علايم روان‌پزشكي، نمره خصومت (پرخاشگري) و شكايات جسماني به طور معني‌داري در افراد سيگاري بيشتر از افراد غير سيگاري بود. نمره ضريب كلي علايم مرضي (General severity index يا GSI) در افرادي كه سابقه مصرف سيگار دارند، بيشتر از افراد غير سيگاري بود، ولي تفاوت معني‌داري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: شيوع استعمال دخانيات در دانشجويان دانشگاه آزاد خوراسگان نسبت به بسياري از دانشگاه‌هاي ديگر بيشتر بود. اين شيوع بالا در اين سن مي‌تواند منجر به معضلات زيادي از نظر جسمي و رواني گردد و همان گونه كه اين مطالعه هم نشان داد، ميزان پرخاشگري را در اين افراد بالا مي‌برد. بنابراين سياست‌گزاري‌هاي آموزشي و پيش‌گيرانه جهت كاهش مصرف سيگار در دانشگاه از اهميت بسزايي برخوردار است.

Aim and Background: Smoking and drugs are considered are among the most common causes of early mortality in developing and developed countries. Health professionals believe that university period has special characteristics and is of high importance in prevention of smoking among young adults. In this study, we examined with the relations between smoking and psychological and demographic variables. Methods and Materials: In a cross-sectional study, 537 students were randomly selected from 7 schools of Islamic Azad University (Khorasgan Branch, Iran). A researcher-made questionnaire and the Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R) were completed by the participants. The collected data was analyzed in SPSS12 using descriptive and inferential statistics. Findings: Smokers constituted 18.7% of the study population. Smoking was significantly more frequent among men. There was no significant relation between marital status and palce of residence. Smoking was significantly correlated with having a smoking family (27.3% of smokers had smoking families). The most common way to start smoking cigarettes was through friends (75%). Among psychiatric symptoms, hostility (aggression) and physical complaints were significantly higher in smokers than nonsmokers. General Severity index was higher among smokers but the difference between the two groups was not significant. Conclusions: The prevalence of smoking among students of Islamic Azad University of Khorasgan was relatively higher than many other universities. The high prevalence in this age can lead to many physical and mental problems. In addition, smoking individuals are usually more aggressive. Hence, educational and preventive policies are required to reduce smoking in young people. Attitudes of teenagers and young adults toward smoking should also be corrected through similar programs.