بازشناسي منابع حديثي اسفار ملاصدرا

Investigating Hadith Sources of Mulla Sadraʹʹs al-Asfar al-Arba‘a

در كتاب اسفار مي‌توان بيش از 1100 آيه از آيات قرآن و 250 حديث از احاديث منسوب به نبي اكرم صلي الله عليه و آله، اهل البيت عليهم السلام و صحابه يافت. هر چند كه صدرا به انديشه فلسفي بيشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وي بر الكافي، شاهدي بر اين است كه او با حديث و ديگر علوم مربوط با آن نيز آشنا بوده است. با وجود اين، وي در انتخاب احاديث اسفار، در مسلك عرفاني بيشتر ظاهر شده؛ لذا بيش از دو سوم احاديث موجود در اين كتاب، از مصادر اهل عرفان اخذ شده كه آنها نيز برگرفته از كتب حديثي اهل سنت و يا كتب خاص عرفاست و كمتر از يك سوم آنها را در مصادر حديثي شيعه پيش از قرن ششم مي‌توان يافت. در اين مقاله به شناسايي منابع احاديث اسفار و ميزان اعتبار آنها در نزد محدثان پرداخته شده است.

Over 1100 Quranic verses as well as 250hadiths attributed to the holy Prophet, holy Imams, and Companions can be found in Mulla Sadra’s Asfar. Although Mulla Sadra is known as a philosopher, his unfinished commentary on al-Kafi evidences that he has been familiar with hadith and other respective sciences as well. However, he has appeared more in a mystical persuasion in choosing hadiths in Asfar; that is why over two thirds of hadiths found in this book are taken from mystics’ books, which are in turn taken from Sunni hadith sources or books peculiar to mystics, and less than one thirds of them can be found in Shiite hadith sources of earlier than sixths century. The present essay deals with recognition of sources of hadiths narrated in Asfar and their validity in hadith-narrators’ opinions.