بررسي تنوع ژنتيكي صفات مورفولوژيكي و جوانه زني بذر در جمعيت‌هاي گونه Elymus hispidus

The study of genetic variability for yield, morphological and seedling characteristics in some populations of Elymus hispidus

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي عملكرد، صفات مورفولوژيكي و خصوصيات جوانه‌زني بذر در گونه Elymus hispidus، تعداد 10 جمعيت از زيرگونه Agropyron trichophorum و 9 جمعيت از زيرگونه Agropyron intermedium در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي ارزيابي گرديدند. صفات تاريخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، طول، عملكرد علوفه خشك، عملكرد بذر، وزن هزار دانه، درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول گياهچه و شاخص بنيه بذر اندازه گيري شد. دو گونه از نظر كليه صفات بجز نسبت طول ريشه‌چه به طول ساقه‌چه و بنيه بذر، تفاوت معني‌دار داشتند. وراثت‌‌پذيري عمومي (h2b) كليه صفات از 0.44 تا0.96 متغيربود. ميانگين كل A.intermediumدر كليه صفات از ميانگين A.trichophorum بيش‌تر بود. ضريب همبستگي بين عملكرد بذر با طول سنبله، تعداد ساقه، عملكرد علوفه و ارتفاع بوته مثبت و معني‌دار بود. رابطه بين عملكرد علوفه با سرعت جوانه‌زني، نسبت وزن خشك به تر گياهچه، تعداد ساقه و طول سنبله مثبت و معني‌دار بود. مقادير ويژه در مولفه‌هاي 1 تا 3 از يك بيش‌تر بود، در مجموع 87 درصد از كل واريانس را توجيه نمودند. مقادير نسبي ضرايب بردارهاي ويژه مولفه اول نشان داد كه صفات ارتفاع بوته، عملكرد علوفه، تعداد ساقه، طول سنبله و عملكرد بذر اهميت بيش‌تري داشتند. در تجزيه كلاستر 19 جمعيت در 2 گروه متفاوت قرارگرفتند. بجز دو جمعيت بقيه جمعيت‌هاي بخوبي از يكديگر متمايز شدند و تطابق خوبي بين تجزيه كلاستر و تجزيه به مولفه‌هاي اصلي وجود داشت.

In order to study the genetic variability in Elymus hispidus, 19 populations from two sub species of Agropyron trichophorum and Agropyron Intermedium were examined in field and germinator during 2006-2008 in Tehran Iran. Data were collected for heading date, plant height, stem number, spike length, forage yield, seed yield and seedling traits (seed germination, speed of germination, seedling length and vigor index). Results showed significant differences between two species for all of traits except vigor index. The A. intermedium populations had higher values from A. Trichophorum. Phenotypic correlation were positively significant among seed yield, plant height, stem number, spike length and dry matter yield. Using principle components analysis (PCA) based on morphological data, the first three components accounted for 87 of total variation. Plant height, stem number, spike length, dry matter yield and seed yield were important traits. In the second component seedling characteristics (seed germination, speed of germination, seedling length and vigor index) and in the third component phenological traits were the most important for classification of populations. Using ward cluster method, the 18 genotypes were classified correctly into two same groups as their species. The distribution of genotypes based on (PCA) analysis was in agreement with cluster analysis.