بررسي روابط عملكرد با صفات مختلف در لوبيا سفيد

The study of the relationship between yield and other traits in White bean genotypes (Phaseolus vulgaris L.)

به منظور بررسي همبستگي بين صفات و روابط علت و معلولي عملكرد و صفات مختلف، آزمايشي با استفاده از طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار بر روي 30 رقم لوبياي سفيد تهيه شده از بانك ژن دانشكده كشاورزي دانشگاه تهران درسال زراعي 87-1386 به اجرا درآمد. در تجزيه‌ي آماري اين طرح 18 صفت مهم مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت. بر اساس نتايج تجزيه واريانس، بين ارقام براي كليه صفات مورد بررسي از لحاظ آماري تفاوت بسيار معني‌دار وجود داشت. ضرايب همبستگي ساده بين عملكرد و صفات وزن غلاف، عملكرد بيولوژيك، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف، ارتفاع بوته، عرض غلاف، تعداد دانه درغلاف و تعداد روز تا گلدهي در سطح 1% معني‌دار بود. براساس رگرسيون گام به گام صفت عملكرد دانه به عنوان متغير وابسته و صفات وزن غلاف، شاخص برداشت و عملكرد بيولوژيك به عنوان متغيرهاي مستقل در نظر گرفته شدند. ضريب تبيين مدل (68/0R2=) بود. صفت وزن غلاف بيش‌ترين ضريب تبيين را به خود اختصاص داد. تجزيه ضرايب مسير نشان داد كه صفت وزن غلاف بيش‌ترين اثر مستقيم و مثبت را بر عملكرد دانه دارد. تجزيه به مولفه‌‌هاي اصلي و تجزيه خوشه‌اي نيز نتايج فوق را تاييد كرد. بنابراين، مهم‌ترين صفات به عنوان شاخص گزينش جهت بهبود عملكرد دانه به ترتيب شامل وزن غلاف، شاخص برداشت و عملكرد بيولوژيك مشخص شدند.

In order to study the correlation between traits in white bean genotypes, an experiment was conducted using a randomized complete block design with four replications in 1386-87 years. In this study 30 varieties were evaluated for 18 traits. Results of variance analysis showed significant differences between varieties of all traits. Simple correlation coefficient was significant between yield and weight of pod, biological yield, number of seed per plant, number of pod per plant, plant height, width of pod and number of seed per pod traits at 1 percent level. According to stepwise regression seed yield trait was considered by dependent variable and weight of pod, harvest index and biological yield traits by independent variables. Model determination coefficient was R2=0.68. The most of determination coefficient was for weight of pod. Path coefficients analysis showed that the highest direct effect of weight of pod relation to other traits affected the seed yield. Principal component analysis and cluster analysis was confirmed above the results. Therefore the most important traits to select index for seed yield improvement were weight of pod, harvest index and biological yield.