بررسي تنوع ژنتيكي عملكرد، صفات مورفولوژيكي و خصوصيات جوانه‎زني بذر در جمعيت‌هايي از جنس بروموس

The investigation of the genetic variability for yield and morphological and seedling characteristics in of Bromegrass populations

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي عملكرد، صفات مورفولوژيكي و خصوصيت‎هاي جوانه‎زني بذر در جمعيت‌هايي از دو گونه‎ي Bromus tomentellus و Bromus inermis تعداد 18 جمعيت در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي مورد ارزيابي قرار گرفتند. صفت‎هاي تاريخ ظهور خوشه، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، عملكرد علوفه خشك، عملكرد بذر، وزن هزار دانه، و فاكتورهاي درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، طول گياهچه و شاخص بنيه بذر اندازه‎گيري شد. نتايج نشان داد كه تفاوت بين ميانگين دو گونه از نظر كليه‎ي صفت‎ها بجز درصد جوانه زني، معني دار بود. ميانگين كل B.tomentellus از لحاظ وزن هزار دانه و صفات درصد جوانه زني، سرعت جوانه زني، طول گياهچه، شاخص بنيه بذر از ميانگين B.inermis بيش‎تر بود. در مقابل، از لحاظ عملكرد بذر و علوفه ميانگين B.inermis بيش‎تر بود. وراثت‎پذيري عمومي كليه صفات به نسبت بالا بود و از 42 درصد تا 99 درصد متغير بود. ضريب همبستگي بين عملكرد علوفه و بذر مثبت و معني‌دار و رابطه‎ي اين دو صفت با ساير صفات مشابه بود بطوري‎كه هر دو صفت با تاريخ ظهور خوشه، ارتفاع بوته، تعداد ساقه و طول خوشه همبستگي مثبت و با وزن هزار دانه همبستگي منفي و معني‌دار داشتند. در تجزيه به مولفه‎هاي اصلي مقادير ويژه حاصل از مولفه‎هاي 1 تا 3 از يك بيش‎تر بودند و در مجموع 82 درصد از كل واريانس متغيرها را توجيه نمودند. مقادير نسبي ضرايب بردارهاي ويژه در مولفه‎ي اول نشان داد كه صفت‎هاي عملكرد علوفه و بذر همراه با دير رسي و پا بلندي و در مولفه دوم، صفات مرتبط با پارامترهاي جوانه‎زني بذر و در مولفه سوم تراكم ساقه و طول خوشه داراي ضرايب بردارهاي ويژه بيش‎تري بودند. با توجه به نتايج بدست آمده مولفه‎هاي اول و دوم و سوم به ترتيب مولفه‎هاي عملكرد، جوانه‎زني بذر و گل‎آذين نامگذاري شدند. در تجزيه‎ي كلاستر 18 جمعيت در 2 گروه متفاوت قرار گرفتند كه بجز يك جمعيت بقيه جمعيت هاي دو گونه به طور كامل از يكديگر متمايز شدند و تطابق خوبي بين تجزيه كلاستر و تجزيه به مولفه‎‎هاي اصلي وجود داشت.

In order to study the genetic variability in populations of two species of Bromus tomentellus and Bromus inermis for yield, morphological and seedling characteristics, 18 populations were examined in the field and germinator during 2006-2008 in Tehran Iran. The data were collected for heading date, plant height, tiller number, panicle length, forage yield, seed yield, and seedling traits (seed germination, speed of germination, seedling length and vigor index). Results showed significant differences between two species for all of traits except seed germination percent The B.tomentellus populations had higher values for all of seed characteristics; in contrast, B.inermis had higher values for yield and morphological traits. Estimates of broad sense heritability were high for all of traits ranged from 0.42 to 0.99. Both seed and yield had positively correlated with heading date, plant height, tiller number and panicle length and negatively correlated with thousand seeds weight. Using principal components analysis, the first three components accounted for 82% of total variation. The first principal component indicated that, Forage yield and seed yield couple with late maturity and plant height were important traits. In the second component, germination traits and in third one the tiller density and panicle length were the most important traits for classification of genotypes. Using cluster analysis (Ward method) the 18 genotypes were classified correctly into two groups as belonged to the same species. The distributions of genotypes based on (PCA) analysis were in agreement with cluster analysis.